Döviz ve Döviz Piyasası Nedir?

Döviz Nedir?, Döviz, Döviz Nedir Tanımı, Döviz Ne Demek?, Döviz Piyasası

DÖVİZ NEDİR?

Döviz, ulusal para birimi dışındaki paralara denir.

Döviz Piyasası, yabancı paraların alınıp satıldığı ya da bir ulusal paranın diğer bir ulusal paraya dönüştürüldüğü piyasalara denir.

DÖVİZ PİYASALARI

Daha çok işletmeler olmakla birlikte diğer ekonomik birimler ister ulusal, isterse uluslararası faaliyet gösteriyor olsun, uluslararası finansal piyasaları anlamak, de­ğerlendirmek, analiz etmek durumundadırlar. Ulusal finansal faaliyetlerle uluslara­rası finansal faaliyetler arasındaki en temel farklılık işlemlerin, tek bir para birimi yerine birden fazla para birimiyle yapılıyor olmasıdır.

Genellikle ulusal para birimi dışındaki tüm paralara döviz adı verilir. Yabancı paraların alınıp satıldığı ya da bir ulusal paranın diğer bir ulusal paraya dönüştü­rüldüğü piyasalara da döviz piyasası denir. Döviz piyasalarının en önemli özelli­ği, ülkeler arasında fon transferini sağlamasıdır. Ülkeler arasındaki ticaret, farklı paraların değişimini gerektirir. Örneğin; bir Türk şirketi Japonya’ya buzdolabı ih­raç edecek olsun. İhraçatcı işletme, ihraç edilen malların bedelini Japon Yen’i ola­rak değil, t* olarak almak isteyecektir. Bu durumda Japon ithalatçısı, döviz piyasa­sından Yen karşılığı t alarak ödemesini yerine getirecektir. Olay, Türk işletmesi it­halatçı, Japon işletmesi ihracatçı olması halinde, tam tersi olacaktır. Her iki durum­da da taraflar, paraların işlem gördüğü döviz piyasasını kullanmak zorundadırlar. Uluslararası finansal işlemler çeşitli paralarla yapılsa bile, sonuçta, her ülke kendi parasını almak isteyecektir. Bu fonksiyonu da döviz piyasası yerine getirir. Dünya­da tek bir para birimi olsaydı, döviz piyasalarına da gereksinim duyulmayacaktı. Ancak farklı ülkelerin, farklı paralarının olması, bu piyasaları zorunlu kılmaktadır.

Yabancı paralar nakit şeklinde olabileceği gibi, döviz poliçeleri, banka havale­leri, ödeme emirleri, mevduat sertifikaları ve benzeri biçimlerde kolaylıkla paraya dönüşebilen finansal varlıklar şeklinde de olabilir. Ülkemizde bu iki ödeme aracı arasında ayırım yapılır. Nakit şeklindeki yabancı paralara efektif, nakte kolaylıkla dönüştürülebilen banka havalesi, ödeme emri, döviz poliçeleri, mevduat sertifika­lan, seyahat çekleri gibi araçlara da döviz denir. Döviz piyasalarında işlemler, ge­nellikle döviz üzerinden yapılmaktadır.

Döviz piyasalarmın işleyişini bilmek, uluslararası işletmeler açısından çok önem­lidir. Bugün dünyada en büyük finansal piyasa döviz piyasalarıdır. Bu piyasalarda yılın 365 günü, günün de 24 saatinde işlem yapılmaktadır. Dünyada en yüksek iş­lem hacmine sahip döviz piyasası Londra piyasasıdır. Londra piyasasını New York ve Tokyo piyasaları takip etmektedir.

Döviz piyasalarında arz ve talep; döviz ticareti yapan tacirlerin, müşterileri için çalışan döviz komisyoncularının (broker), bankaların, ithalat ve ihracatçıların, mer­kez bankaları gibi kurumların telekominikasyon araçlarıyla kurdukları iletişimle kar­şılaşır. Döviz işlemleriyle uğraşan bankalar ve aracı kurumlar, daha çok belirli mer­kezlerde yoğunlaşmakla birlikte, döviz işlemleri, müşterilerle bankalar ya da banka- lann kendi aralarındaki serbest piyasada yürütülür. Bu piyasalarda alım satımı yapı­lan dövizlerin kurları (değişim oranı), iş günlerinin belirli saatlerinde değişebilmek­tedir. Bu değişiklikler de kredi kurumlarına yansımaktadır. Bu nedenle bir ülkedeki döviz piyasası, diğer ülkelerin döviz piyasalarından anında etkilenebilmektedir.

Döviz piyasaları alıcı ve satıcıların yüz yüze geldiği piyasalar değildir genellikle aracı kurumlarla işlemler gerçekleştirilir. Döviz piyasaları borsa şeklinde örgütlenmiş bir piyasa değildir.

Döviz piyasalarının birbirlerinden hızlı bir şekilde etkilenmesi ve arbitraj ola­naklarının varlığı, çapraz kurlarda ortaya çıkabilecek sapmaların hızlı bir şekilde düzeltilmesine olanak sağlamaktadır. Kıtalar arası saat farkları nedeniyle 24 saat boyunca döviz piyasalarında işlemler yapılabilmektedir. Diğer piyasalar kapalıy­ken açık olan piyasada ortaya çıkan bir değişim, kapalı piyasayı da etkileyecektir. Bunun sonucu olarak döviz piyasaları, tam rekabet piyasaları koşullarına en yakın piyasa özelliği göstermektedir. Çok sayıda arz edenle çok sayıda talep edenin ol­ması, piyasaya giriş ve çıkışların serbest olması, piyasa hakkında bilgilere kolay ulaşılması nedeniyle döviz piyasaları evrenselleşmiş piyasalar olarak tanımlanır.