Yavuz Sultan Selim Dönemi Askeri ve Siyasi Gelişmeler Nedir?

Yavuz Sultan Selim Dönemi Askeri ve Siyasi Gelişmeler Nedir?

Yavuz Sultan Selim Dönemi
Babası II. Bayezıt’ın doğudaki Safevi tehlikesine karşı önlem almaması üzerine, Yavuz Sultan Selim yeniçerilerin desteğiyle babasını tahttan indirerek padişah oldu.
NOT: Bu olay Yeniçerilerin bir şehzadenin tahta geçmesinde doğrudan rol oynadıkları ilk gelişmedir.
YAVUZ DÖNEMİNİN ÖNEMLİ OLAYLARI:
1)- Şehzadeler Sorunu
2)- İran Seferi ve Çaldıran Savaşı(1514)
3)- Turnadağ savaşı(1515)
4)- Mısır Seferi(Memlük Seferi)
1)- ŞEHZADELER SORUNU:
Yavuz Sultan Selim babasının yerine tahta geçtikten sonra, ağabeyleri Ahmet ve Korkut’un tahtı ele geçirmelerini engellemek amacıyla Fatih Kanunnamesine dayanarak şehzadeleri etkisiz hale getirdi.
NOT: Böylece Yavuz, Cem olayına benzer bir olayın yaşanması ve Avrupanın işe karışmasını engellemiş oldu.
2)- İRAN SEFERİ VE ÇALDIRAN SAVAŞI(1514)
Sebep: Safevilerin Doğu Anadolu’yu ele geçirmek istemeleri ve Şiilik propagandası yapmaları.
Savaş: 1514 yılında Safevi Devleti hükümdarı ŞAH İSMAİL ile Osmanlı Hükümdarı YAVUZ arasında ÇALDIRAN ovasında yapıldı. Savaşı Osmanlılar kazandı.
Önemi: Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da şiilik tehlikesi ortadan kalktı.
3)- TURNADAĞ SAVAŞI(1515)
Bu savaşla Anadolu Beyliklerinin(Dulkadir ve Ramazanoğulları) siyasi varlığı kesin olarak sona erdi. Böylece Anadolu Türk Birliği sağlandı.
4)- MISIR SEFERİ(MEMLÜK SEFERİ)
Sebepleri:
a)- Fatih döneminde başlayan Hicaz su yolları meselesi
b)- Memlüklerin Cem Sultan’ı himaye etmeleri
c)- Osmanlılar ile Memlükler arasında Dulkadiroğulları yüzünden çekişme.
d)- Memlüklerin Şah İsmail ile ittifak kurmaları.
e)- Yavuz’un Memlük topraklarını ele geçirerek BAHARAT yolunu denetim altına almak istemesi.
f)- Her iki devletinde Türk-İslam dünyasının lideri olma mücadelesi.
Savaşlar:Yavuz Sultan Selim 1516′ da MERCİDABIK Savaşında Memlük ordusunu yenerek Suriye ve Filistin topraklarına sahip oldu.1517’de RİDANİYE Savaşında Memlük ordusunu ikinci kez yenerek, bu devleti ortadan kaldırdı.Mısır toprakları Osmanlılara katıldı.
MISIR SEFERİNİN SONUÇLARI:
1)- Memlük Devletinin ortadan kalkmasıyla bu devletin toprakları Osmanlılara katıldı.( Suriye, Filistin, Hicaz,Mısır)
2)- Baharat yolunun denetimi Osmanlı Devletine geçti.
3)- Halifelik ve İslam’ın kutsal emanetleri Osmanlılara geçti. (Böylece Osmanlı Devleti İslam Dünyasının Lideri oldu.)
4)- Venedikliler Kıbrıs Adası için Memlüklere verdikleri vergiyi Osmanlılara vermeye başladılar.
NOT: Osmanlı Devleti Baharat yolundan beklenen ticari kazancı elde edemedi. Çünkü Avrupalıların Ümit Burnu’nu bulmalarıyla Coğrafi yollar değişmiştir.
NOT: Yavuz’un İran ve Mısır seferleri sonucunda burada bulunan kültürel eserler ile bilim adamları ve sanatçılar İstanbul’a getirilmiş, böylece Osmanlı Kültüründe doğunun etkisi artmıştır.
YAVUZ SULTAN SELİM’İN DOĞU SİYASETİ:
Yavuz Sultan Selim’in amacı bütün Türkleri ve müslümanları tek bayrak altına toplayarak Türk-İslam birliğini sağlamaktı.
Yavuz Sultan Selim (1. Selim) döneminde hangi siyasi olaylar, faaliyetler yapılmıştır? Yavuz Sultan Selim (1. Selim) dönemi dış politika, savaşlar, antlaşmalar ve gelişmeler.
I. SELİM (YAVUZ) DÖNEMİ (1512 – 1520)
II. Beyazıt döneminde Trabzon’da valilik yapan şehzade Selim, II. Beyazıt’ın Safevi Devleti’ne karşı etkili bir politika izleyememesi üzerine isyan etti. Askerin desteğini kazanarak İstanbul’a gelip tahta çıkmayı başardı.
Yavuz Sultan Selim, padişahlığı döneminde doğu politii-kasına ağırlık verdi. Böylece; islam dünyasında siyasi birliği sağlamayı amaçlamıştı.
Devlet teşkilatını, ordu ve donanmayı yeniden düzenledikten sonra 1514′te iran seferine çıktı.
Osmanlı İran (Safevi) İlişkileri
Şah ismail’in Anadolu’da mezhep çatışmalarını kışkırtmaya devam etmesi ve Osmanlı Devleti’ne karşı tehdit oluşturması nedeniyle 1514′te sefere çıkıldı. Safevilerle yapılan Çaldıran Savaşı’nda Osmanlı Devleti galip geldi. Bu savaş sonucunda;
✓ Diyarbakır, Bitlis ve Mardin Osmanlı hakimiyetine alındı. Böylece Doğu ve Güney Doğu Anadolu Osmanlı egemenliğine girdi.
✓ Safevi tehditleri önlendi.
✓ Bölgeden geçen ipek yolu üzerinde denetim kuruldu.
Dulkadiroğulları’nın Osmanlı Hakimiyetine Alınması (1515)
Maraş çevresinde hakim olan Dulkadiroğulları, Safeviler ve Memlükler tarafında Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtılıyordu. Bölgedeki otoritesini artırmak isteyen Yavuz, Çaldıran seferinden dönerken, Turnadağ Savaşını yaparak Dulka-diroğulları’nı Osmanlı topraklarına katmıştır. Böylece Anadolu’da Türk siyasi birliği kesin olarak sağlanmış oldu.
Memlûk Devleti’nin Osmanlı Hakimiyetine Girmesi
Memlükler, dönemin en geniş sınırlarına sahip islam devletiydi. Halife ailesini himaye ederek İslam dünyasının lideri olmak istiyorlardı. Anadolu’da hakimiyetlerini genişletmek için Osmanlı Devleti’ne karşı Dulkadiroğullarını kışkırmışlar ve Safevilerle ittifak kurmuşlardı. Yavuz Sultan Selim, Memlûk tehditlerini sonlandırmak ve islam dünyasında siyasi birliği sağlayarak islam dünyasının lideri olmak amacıyla Mısır seferine çıktı.
1516′de Suriye’nin kuzeyinde yapılan Mercidabık Savaşı’nı Osmanlı ordusu kazandı. Bu savaş sonucunda Memlûk sultanı Kansu Gavri öldü, Suriye ve Filistin bölgesi Osmanlı hakimiyetine girdi.
Sefere devam eden Yavuz Sultan Selim, 1517′de Memlük-lerin yeni hükümdarı Tomanbay komutasındaki orduyla yaptığı Ridaniye Savaşı’nı da kazanarak Mısır’ı Osmanlı topraklarına kattı. Bu gelişmeden kısa bir süre sonra daha önce Memlüklere bağlı olan Hicaz, Osmanlılara bağlılığını bildirdi. Mısır seferinin sonucunda;
✓ Memlûk Devleti son buldu.
✓ Osmanlı Devleti islam dünyasında siyasi birliği büyük oranda sağlayarak islam dünyasının siyasi lideri oldu.
✓ Halifelik Osmanlı hanedanına geçti. Böylece Osmanlı Devleti teokratik yönetim anlayışına geçti, Osmanlı Devleti islam dünyasının dini lideri oldu.
✓ Baharat Yolu Osmanlı hakimiyetine alındı. Fakat Coğrafi Keşifler’in yapılmış olması nedeniyle Osmanlı Devleti Baharat Yolu’ndan büyük bir ekonomik kazanç sağlayamadı.
✓ Kuzey Afrika’nın fetih çalışmaları başladı.
✓ Venedikliler Kıbrıs için Memlüklere ödedikleri yıllık vergiyi Osmanlılara ödemeye başladılar.
Yavuz Sultan Selim, yaklaşık 2 yıl süren Mısır seferinden döndükten sonra 1520′de yeni bir ordu hazırlayarak Avrupa’ya doğru sefere çıktı fakat Çorlu’da aniden hastalanarak vefat etti.