Yatırım Fonu Nedir? Ne Demek?

Menkul kıymetler yatırım fonu, menkul kıymetler yatırım fonları nedir?, yatırım fonları, yatırım fonu nedir, Yatırım Fonu Ne Demek?, Yatırım Fonu Çeşitleri, Yatırım Fonu Türleri, Yatırım Fonları

YATIRIM FONU NEDİR?

Yatırım Fonu, yatırımcılardan katılma belgeleri karşılığında toplanan paralarla, bel­ge sahipleri hesabına, riskin dağıtılması ilkesi ve inançlı mülkiyet esaslarına göre sermaye piyasası araçları, gayrimenkul, altın ve diğer kıymetli madenler portföyü işletmek amacıyla kurulan mal varlığıdır. Fonun tüzel kişiliği yoktur; ancak mal varlığı kurucunun mal varlığından ayrıdır. Kurucu, fonu, yatırım fonu katılma bel­gesi sahiplerinin haklarını koruyacak şekilde temsil eder, yönetir veya yönetimini denetler. Fon mal varlığı rehnedilemez, teminat gösterilemez ve üçüncü şahıslar tarafından haczedilemez.

 Fonun tüzel kişiliği yoktur; ancak mal varlığı kurucunun mal varlığından ayrıdır.

Fon katılma payı, yatırımcının fon portföyüne kaç adet payla ortak olduğunu gösterir. Fonun birim pay değeri, fonun toplam portföy değerinin, fon katılma pa­yı sayısına bölünmesi ile elde edilir. Fon portföyünün değeri ise yatırım yaptığı kıymetlerin değerine göre belirlenmektedir. Katılma paylarının itibari değeri yok­tur ve kaydi değer olarak tutulur. Fon tutarını temsil eden katılma payları kaydi olarak Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdinde yatırımcı bazında izlenir. Yatırım fonu ku­rucuları, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenmiş esaslara uyan bankalar, aracı kurumlar, sigorta şirketleri ve Kanunları’nda engel bulunmayan emekli ve yardım sandıkları Kuruldan izin almak koşuluyla fon kurup yönetebilirler.

Yatırım fonları iki tipte kurulabilir. A Tipi yatırım fonlarının portföylerinin en az aylık ortalama bazda, % 25’i Türk şirketlerinin hisse senetlerinden oluşur. B Tiple­rinin portföylerinde böyle bir sınırlama yoktur. Fonların A veya B Tipi olması ko­nusunda önemli olan nokta A Tipi fonlara vergi avantajı tanınmasıdır.

Yatırım fonu türleri uygulamasının amacı, farklı portföy yapılarına sahip fonlar oluşturulmak yolu ile farklı yatırımcı tercihlerine hitap edebilmektir. Portföye alı­nacak menkul kıymetler göz önünde bulundurularak 16 ayrı yatırım fonu türü ta­nımlanmıştır. Bunlar; Tahvil ve bono fonu, hisse senedi fonu, sektör fonu, iştirak fonu, grup fonu, yabancı menkul kıymetler fonu, altın ve diğer kıymetli madenler fonu, değişken fon, karma fon, likit fon, endeks Fon, fon sepeti, garantili fon, koruma amaçlı fon, özel fon, serbest yatırım fonları (Hedge Funds) dır. Bu çerçeve­de fonun tipi vergileme açısından yatırımcıya bilgi verirken türü portföyün ağırlık­lı olarak hangi varlıklardan oluştuğunu göstermektedir. Yatırım fonu tipi (A veya B) ve türleri (16 ayrı fon türü) dışında ayrıca Yatırım Fonlarının Sınıflandırılması Kriterleri de Aralık 2011’de belirlenmiştir. Bu sınıflandırma, Sermaye Piyasası Ku­rulu düzenlemelerinde yer alan fon tiplerinde (A Tipi ve B Tipi) ve fon türlerinde (hisse senedi fonu, tahvil ve bono fonu, değişken fon, likit fon vs.) herhangi bir değişikliğe gidilmeksizin, yatırım fonlarının yatırım stratejilerinin yatırımcılar tara­fından daha iyi anlaşılabilmesi ve benzer yatırım stratejisine sahip fonların getirile­rinin ve giderlerinin daha etkin bir şekilde karşılaştırabilmek amacıyla yapılmıştır.

Yatırım fonlanmn sınıflandırma kriterleri aşağıda yer almaktadır:

1.    Para piyasası Fonları: Karşılaştırma ölçütünde ağırlıklı olarak 0-90 gün va­deli kıymet ve işlemlere ilişkin endeksler olan fonlar,

1.1   Likit Fonlar: Karşılaştırma ölçütünün ağırlıklı vadesi 0-45 gün olan fonlar,

1.2    Kısa Vadeli Bono Fonları: Karşılaştırma ölçütünün ağırlıklı vadesi 45 – 90 gün olan fonlar,

2.    Tahvil – Bono Fonları: Karşılaştırma ölçütünde en az %80 ağırlığında tahvil- bono endeksleri olan fonlar,

2.1   Tahvil – Bono Fonları: Karşılaştırma ölçütünün ağırlıklı vadesi 90 – 365 gün olan fonlar,

2.2    Uzun Vadeli Tahvil – Bono Fonları: Karşılaştırma ölçütünün ağırlıklı vadesi 365 günden uzun olan fonlar,

2.3    Endeksli Tahvil – Bono Fonları: Bir endeksi takip eden fonlar,

2.4    Özel Sektör Tahvil – Bono Fonları: Karşılaştırma ölçütünde en az %51 ağır­lığında özel sektör borçlanma araçlarına ilişkin endeksler olan fonlar,

3.    Karma Fonlar: Karşılaştırma ölçütünde en fazla %74,99 ağırlığında hisse se­nedi endeksleri olan fonlar

3.1   Dengeli Karma Fonlar: Hisse senedi endeksi ağırlığı % 20.01 – 50 arasında olan fonlar,

3.2    Hisse Karma Fonlar: Hisse senedi endeksi ağırlığı % 50.01 – 74,99 arasında olan fonlar,

4.    Hisse Senedi Yoğun Fonlar: Karşılaştırma ölçütünde en az %75 ağırlığında hisse senedi endeksi olan fonlar,

4.1    Endeksli Hisse Senedi Fonları: Bir endeksi takip eden fonlar,

4.2    Uzmanlaşmış Hisse Senedi Fonları: Belirli bir sektörü takip eden fonlar,

4.3    Agresif Hisse Senedi Fonları: Portföyünde en az %100 hisse pozisyonu bu­lunan fonlar,

4.4    Hisse Senedi Fonları: Yukarıdakilerden hiçbirine girmeyen fonlar

5.    Uluslararası Fonlar: Karşılaştırma ölçütünde en az %51 ağırlığında döviz cin­sinden varlık endeksleri olan fonlar,

5.1   Uluslararası Hisse Fonlar: Karşılaştırma ölçütü ağırlığında en az %75 yaban­cı hisse senedi endeksi olan fonlar,

5.2    Uluslararası Tahvil – Bono Fonları: Karşılaştırma ölçütünde yabancı hisse se­nedi endeksi olmayan fonlar,

5.3    Uluslararası Karma Fonlar: Karşılaştırma ölçütünde hem yabancı hisse sene­di endeksleri hem de döviz cinsinden diğer varlıklara ilişkin endeksler bulunduran fonlar,

6.    Esnek Fonlar: Herhangi bir karşılaştırma ölçütü olmayan veya karşılaştırma ölçütünü fon portföyünden bağımsız olarak belirleyen (ters pozisyon alan fonlar için geçerlidir) tüm fonlar,

7.    Özel Fonlar: Belirli kişi ya da kurumlar için kurulan fonlar,

8.    Fon Sepeti: Diğer fonlara yatırım yapan fonlar,

9.    Emtia Fonları: Karşılaştırma ölçütünde en az %51 ağırlığında altın ve benze­ri emtia endeksleri olan fonlar.

Yatırım Fonlarının farklı bir türü olan Borsa yatırım fonu, katılma belgeleri bor­sa pazarlarında işlem gören, fonun oluşturulma sürecine doğrudan katılan yetkilen­dirilmiş katılımcıların fon portföyünün kompozisyonunu yansıtacak şekilde, port­föyde yer alan menkul kıymet ve nakdi biraraya getirerek karşılığında fon katılma belgesi alabildiği ya da söz konusu kurumlarm en az asgari işlem birimine tekabül eden fon katılma belgelerini saklamacı kuruluşa iade edip karşılığında fonun için­deki menkul kıymetlerin payına düşen kısmını alabildiği, riskin dağıtılması ilkesi ve inançlı mülkiyet esaslarına göre portföy işletmek amacıyla kurulan mal varlığıdır.