Ünlü Türemesi Nedir?

Ünlü Türemesi Nedir?,Ünlü Türemesi Örnekleri,Ünlü Türemesi,Ünlü Türemesi Örnekleri,Ünlü Türemesi Hakkında Bilgi,Ünlü Türemesi Ne Demek

Ünlü Türemesi Nedir?

Kimi sözcükler ek alırken sözcük ile ek arasında bir ünlü ortaya çıkar. Buna ünlü türemesi adı verilir.
“Azıcık aşım, kaygısız başım.” cümlesinde “az” sözcüğü “-cık” ekini alırken arada “ı” ünlüsünün türediğini görüyoruz: güpegündüz, gencecik, biricik vb. sözcüklerinde de ünlü türemesi vardır.

“-cık, -cik” ekiyle sözcük türetirken, sözcükte ve ekte bulunmayan fazladan bir ünlü ortaya çıkar. Bu olaya “ünlü türemesi” denir.

sözcük ek
dar – cık → daracık
ünlü türemesi

az – cık → azıcık
ünlü türemesi

genç – cik → gencecik
ünlü türemesi (* ünsüz yumuşaması)

* Bazı sözcükler pekiştirilirken (anlamca güçlendirilirken) “ünlü türemesi” olur.

sözcük pekiştirilmiş sözcük
sağlam → sa – p – a – sağlam
ünlü türemesi

yalnız → ya – p – a – yalnız
ünlü türemesi

gündüz → gü – p – e – gündüz
ünlü türemesi

Ünlü Türemesine Örnekler

Ünlü türemesi, Türkçede görülen bir ses olayıdır.

Kullanımı

Ünlü türemesi iki şekilde kullanılır.

Küçültme eki kullanılan tek heceli sözcüklerde ;

Tek heceli kimi sözcükleri küçültme eki (-cik) geldiğinde orta hecede ünlü türemesi olur.

Az-ı-cık →azıcık
Bir-i-cik →biricik
Dar-a-cık →daracık
Genç-e-cik →gencecik

Pekiştirme yapılan sözcüklerde ;

Pekiştirme yapılırken bazı sözcüklerde ünlü türemesi olur.

Sap-a-sağlam
Ser-e-serpe
Gep-e-genç
Çır-ıl-çıplak
Sır-ıl-sıklam