Dalga ve Akıntıların Oluşturduğu Yer şekilleri, Türkiye’de Dalga ve Akıntıların Oluşturduğu Yer şekilleri, Türkiye’de Dalga ve Akıntıların Oluşturduğu Yer Şekilleri Hakkında Kısa Bilgi, Dalga ve Akıntıların Oluşturduğu Yer Şekilleri Nelerdir?, Ülkemizde Dalgaların ve Akıntıların Oluşturduğu Yer Şekilleri Kısaca

TÜRKİYE’DE DALGA VE AKINTILARIN OLUŞTURDUĞU YER ŞEKİLLERİ

Dalgalar kiyılarda, aşındırma, taşıma ve biriktirme faaliyetleri yapar. Kıyı akıntıları da taşıma ve biriktirme ile kıyıların şekillenmesine neden olur. Türkiye, 8333 km kıyı uzunluğuna sahiptir. Kıyılarımızda, dalga ve akıntıların oluşturduğu çeşitli aşındırma ve biriktirme şekilleri görülür. Dalga aşındırması, dağların denize paralel uzandığı Karadeniz ve Akdeniz kıyılarında etkili olurken, dalga biriktirmesi de dağların denize dik uzandığı Ege kıyılarında etkili olmaktadır.

Falezler (Yalıyarlar):Yüksek kıyılarda dalgaların etkisiyle kıyıların alt kısımları aşındırılır ve bazı oyuklar oluşur. Bu oyuklar büyüdüğü zaman tavanları çöker ve denize dik kıyılar meydana gelir. Bu dik kı­yılara falez ya da yalıyar adı verilir.

Ülkemizde falezler en çok Karadeniz kıyıların­da oluşmuştur. Çünkü, en dik kıyılarımız Kara­deniz kıyılarıdır. Hopa-Sarp arası ile Cide-inebolu arasında ve Şile çevresinde falezli kıyıla­rın en tipik örnekleri görülür. Akdeniz’de Teke ve Taşeli kıyılarında da falezler oluşmuştur.

Lagün: Koyların önünde oluşan kıyı kordonları za­manla koyun önünü tamamen kapatır ve de­nizle olan bağlantısını keserek deniz kenarın­da bir göl oluşumuna neden olur. Böyle olu­şan göllere lagün ya da deniz kulağı denir.

Kıyı Kordonu (kıyı seti): Dalgalar ve kıyı akıntıları, taşıdıkları materyal­leri özellikle koyların kenarında birikirler. So­nuçta kıyılarda çıkıntılar oluşur. Bunlara kıyı oku denir. Kıyı okları, zamanla gelişerek uzar ve kıyı kordonuna dönüşür.

Tombolo:Açıktaki bir adanın denize doğru gelişen kıyı oklarıyla ana karaya bağlanması sonucu olu­şan yarımadalardır. Örnek: Marmara’nın gü­neyindeki Kapıdağ Yarımadası ile Sinop tombolosu.

Dalga hareketleriyle kıyıdan koparılan parça­lar, dalgaların ileri-geri hareketleri sonucun­da, sürtünme sebebiyle ufalanır. Dalgalar, bu ince materyalleri kıyılarda biriktirirler. Böylece, alçak kıyılarda, kıyı kumsalları yani plajlar oluşur.

Ülkemizdeki En Önemli Plajlar Şunlardır;

♦ Karadeniz kıyılarında, inebolu, Cide, Amasra, Kurucaşile, Akçakoca, Şile ve Sinop plajları

♦ Marmara kıyılarında, Yalova, Bandırma ve Erdek plajları

♦ Ege kıyılarında, Edremit, Ayvalık, Çeşme, Kuşadası, Foça, Bodrum ve Marmaris plajları

♦  Akdeniz kıyılarında, Fethiye, Kaş, Kemer, Antalya, Alanya ve Anamur plajları ile Silifke ve Mersin arasındaki plajlar