Ülkemizde Buzulların Oluşturduğu Yer Şekilleri

Türkiye’de Buzulların Oluşturduğu Yer Şekilleri, Türkiye’de Buzullar Hangi Yer Şekillerini Oluşturur?, Buzulların Oluşturduğu Şekiller, Türkiye’de Buzulların Oluşturmuş olduğu Yer Şekilleri Nelerdir?

TÜRKİYE’DE BUZULLARIN OLUŞTURDUĞU YER ŞEKİLLERİ

Buzullar oluştukları iklim bölgelerine, yer şekillerine ve yükseltiye göre çeşitli tiplere ayrılır.

Dağların,tepelerini örten buzullardır. Ülkemiz­de takke buzuluna en güzel örnek Büyük Ağ­rı Dağı’nın tepesindeki buzuldur  Dağların tepelerindeki çukurlarda gizlenmiş küçük buzullardır. Daha çok güneşi görmeyen yamaçlarda bulunurlar. Ülkemizde Cilo, Kaç- kar ve Aladağlar gibi yüksek dağlarda sıkça görülür  Sirklerden taşan buzulların vadileri kaplama­sıyla oluşurlar. En güzel örneği Hakkari Bölü- mü’ndeki Buzul Dağı (Cilo) üzerinde bulunur

Dağların,tepelerini örten buzullardır. Ülkemiz­de takke buzuluna en güzel örnek Büyük Ağ­rı Dağı’nın tepesindeki buzuldur.

 Buzul vadileri, akarsu vadilerinden farklıdır. Eni­ne profilleri “U” biçimindedir.Bu yüzden bunlara “U” biçimli vadiler veya tekne vadiler de denir. Buzul vadileri, akarsu vadileri gibi sürekli iniş göstermez.  Vadi boyunca aşağı inen buzulların tamamen aşındırmadığı sert kayalar çizilme ile adeta zımparalanır ve deve hörgücüne benzer şe-killer oluşur. Bunlara hörgüç kaya adı verilir.   Vadilerdeki buzullar, yatakları boyunca hare­ket ederken kazdıkları alanlardan kopardıkla­rı kum, çakıl gibi malzemeleri erime yerlerin­de zamanla biriktirir. Buzultaş ya da moren denilen bu malzemelerin birikmesiyle moren setleri oluşur

Kurak ve yarıkurak bölgelerde yeryüzünü şekillendiren en önemli dış etken rüzgarlardır. Kopardıkları parçaları ha­valandırıp çarptırarak aşındırma ve bunları biriktirme yoluyla etkili olurlar.

Buzul
Buzul

Rüzgârların etkisi; iklim, bitki örtüsü, arazinin yapısı, rüzgârın hızı gibi faktörlere bağlıdır.

Ülkemizde rüzgarlar en fazla iç bölgelerimizde etkili olmaktadır. Çünkü buralarda bitki örtüsü tahrip edilmiş, arazi çıplak bir hal almıştır. Bunun sonucunda iç bölgelerimizde rüzgâr erozyonunun etkisi artmıştır. Rüzgar etkisiyle Konya-Karapmar civarında kumullar oluşmuştur. Ancak son yıllarda bu kumulların çevreye yayılmasını önlemek için setler yapılmış, ağaçlandırma faaliyetlerine de hız verilmiştir.

Mantarkaya;Kıyılarda bazı delta ovalan ile kumsalların gerisinde rüzgarın etki­siyle kıyı kumulları oluşmuştur. Buralarda rüzgar kumları havalan­dırır ve karaya doğru taşıyarak biriktirir. Kıyı kumullarının en çok görüldüğü yöreler Kumköy, Şile, Çeşme plajları, Çukurova delta kıyıları, Göksu deltası, Sorgun ve Kemer kıyılarıdır. Kumulların ka­ra içine doğru ilerleyerek bazı tarım alanlarını örtmesi tehlikesi var­dır. Bu tehlikeyi engellemek için de ağaçlandırma ve setler yapıl­mıştır. Ayrıca Nevşehir-Ürgüp-Göreme çevresinde rüzgar aşındır­masıyla mantar kayalara rastlanır.

Buzullar
Buzullar

Add a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir