Türkiyede Çıkarılan Madenler Kısaca Nelerdir

Türkiye’de Çıkarılan Madenler, Türkiye’de Bulunan Madenler, Türkiye’nin Madenleri, Türkiye’de Bulunan Maden Rezervleri Hakkında Bilgi Bulunduran Paylaşım Platformu

TÜRKİYE’DE ÇIKARILAN MADENLER

Türkiye toprakları, sahip olduğu jeolojik yapı nedeniyle bünyesinde pek çok ma­deni bulundurmaktadır. Dünya genelinde ticareti yapılan 90 çeşit madenden bu­güne kadar sadece 13’ünün varlığı Türkiye’de belirlenememiştir. Türkiye dünyâda kendi hammadde gereksiniminin önemli bir bölümünü karşılayabilen maden çeşitliliğine sahip sayılı ülkelerden biri olsa da özellikle petrol, doğal gaz ve taş kö­mürü gibi yakıt madenleri açısından büyük ölçüde dışa bağımlıdır. GenıTolarak bakıldığında Türkiye dünyada toplam maden üretiminde 28’inci, üretilen maden çeşitliliği açısından da 10’uncu sırada yer almaktadır (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı).

Türkiye’de çıkarılan madenleri [“yakıt madenleri”, ‘hammadde madenleri” ve “çeşitli madenler” olmak üzere üç temel grupta toplamak mümkündür (Karluk, 2007, s. 6).başlıca yakıt madenleri kömür (taş kömürü), linyit, petrol ve doğal gazdır,| Hammadde madenleri ise demir, bakır, krom ve manganez ve bor şeklinde sı­ralanabilir. Fakat günümüzde enerji ihtiyacının önemli bir kısmının karşılandığı ya­kıt madenlerinde özellikle petrol, doğal gaz ve taş kömüründe yurtiçi üretim iste­nilen ölçüde artırılamadığı (Tablo 1.2’de görüldüğü gibi) için dışa bağımlılık de­vam etmektedir. Türkiye’de 2010 yılında enerji arzının petrolde %93, doğalgazda %98, taş kömüründe %90’lık kısmı toplamda ise ortalama %72,9’luk bölümü itha­lat ile karşılanmıştır. Türkiye dünya linyit rezervlerinin yaklaşık %1,6’sına sahiptir. Fakat söz konusu rezervin büyük kısmının ısıl değeri düşük olması nedeniyle bu maden daha çok termik santrallerde kullanılmaktadır. Türkiye’deki linyit rezervi­nin yaklaşık %46’sı Afşin-Elbistan havzasında bulunmaktadır.

Tablo 1.2

Türkiye’de Petrol ve Doğalgaz Üretimi (2002-2011)

Kaynak: Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (2012). 2011 Yılı Hampetrol ve Doğalgaz Sektör Raporu, s. 13.

Türkiye, maden rezervleri yönünden başta bor olmak üzere trona, bentonit, mermer, feldspat, manyezit, alçıtaşı, pomza, perlit, stronsiyum ye kalsit gibi ma­denlerde dünyanın sayılı ülkeleri arasındadır. Dünya bor rezervinin %72’si; doğal taş rezervinin yaklaşık %40’i; feldispat rezervinin %23’ü; bentonit rezervinin %20’si ve trona rezervlerinin %2,5’i (üretimde dünya İkincisi) Türkiye’de bulunmaktadır.

Türkiye’de bilinen 3.500’e yakın metalik ve 2.000 civarında endüstriyel ham madde yatak ve zuhurları bulunmaktadır. Ayrıca, 600’ün üzerinde sıcak su kaynağı ve 140’m üzerinde belirlenmiş jeotermal enerji alanı bulunmaktadır (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı).

Madencilik sektörünün (ham petrol ve doğal gaz dâhil) toplam ithalatı 2000’de 7,1 milyar dolar iken, bu rakam 2007’de 25,3 milyar dolara, 2008’de 35,7 milyar do­lar düzeyine ulaşmıştır. 2009’daki Küresel Mali Kriz nedeniyle azalma gösteren ma­dencilik ithalatı 20,6 milyar dolara inmiştir. Ekim 2010 itibarıyla ithalat 20.522 mil­yar dolardır.