Tenasüp (Uygunluk) Nedir?

Tenasüp (Uygunluk) Nedir?,Tenasüp (Uygunluk) Örnekleri,Tenasüp (Uygunluk) Ne Demek,Tenasüp (Uygunluk) Hakkında Bilgi Nedir

Tenasüp (Uygunluk) Nedir?

“Müraat-ı nazir” adıyla da bilinen tenasüp, anlamca birbiriyle ilgili sözcükleri bir arada kullanma sanatıdır.

Tenasüp sanatında, anlamca ilgili sözcükler okuyucunun zihninde bir çağrışım, bir imge yaratırlar.

Tenasüp olması için anlamca ilgili sözcükler arasında karşıtlık ilgisinin bulunmaması gerekir. Divan şairleri tenasüp sanatında, türlü bilim terimlerini, mitoloji, tarih ve mesnevi kahramanlarını, hayvan, bitki ve çiçek adlarını bol bol kullanmışlardır.

TENASÜP (UYGUNLUK) ÖRNEKLERİ:

Ne nergis, ne leylak, ne lale, ne gül
Hepsiyle dolu bir selesin, sevgili

Bu dizede birbiri ile ilgili anlamca çiçek adları kullanılarak tenasüp sanatından yararlanılmıştır.

Kamu bimarına canan devay-ı dert ider ihsan
Niçün kılmaz bana derman beni bimar sanmaz mı?

Bu dizelerde “bimar (hasta) – deva – dert- derman” sözcükleri arasında anlam bakımından bir yakınlık söz konusudur. Şair ara-larında ilgi bulunan bu sözcükleri kullanarak tenasüp sanatına başvurmuştur.

Yunus ki nergiste güler, gülde kanar
Kırlarda gelincikte onun bağrı yanar

Bu dizelerde “gül, nergis, gelincik” çiçek adları ile tenasüp yapılmıştır.

Kestanelik gölgesinde hayal gibi yürürsün
Bülbül şakır bir ağacın nazenin gülüsün
Tarlalarda gülümseyen çiçeklerin alında
Ela gözlü güzellerin gül benzini görürsün

Bu dörtlükte birbiri ile ilgili olan “kestanelik, ağaç, bülbül, gül, tarla, çiçek” sözcüklerini bir arada kullanan şair tenasüp sanatından yararlanmıştır.
Samsun’un evleri denize bakar
Sokaklar yosun içinde
Çapalar, takalar, mavnalar
Bilyeler gibi suyun yüzünde
Bir iner bir kalkar

Bu dizelerde denizle ilgili “yosun, çapa, taka, mavna, su” sözcükleri bir arada kullanılarak tenasüp dizelerinde yapılmıştır.

Başta, en başta kanlı bir bayrak
Kanlı bir taç hemen onun peşinden
Sonra bin türlü öldüren araç: Ok
Mızrak, yay, kılıç, topuz, balta

Bu dörtlükte ise savaşla ilgili kavramlar (bayrak, ok, mızrak, yay, kılıç, topuz, balta) bir arada verilerek tenasüp yapılmıştır.