Swot Analizi Nedir? Nasıl Yapılır? Örnekleri

Swot Analizi, Swot Analizi Nedir?, Swot Analizi Nedir?, Swot Analizi Ne Demek?, Swot Analizi Örnekleri, Swot Analizi Nasıl Yapılır?

Swot Analizi Nedir? Nasıl Yapılır? Örnekleri

WOT ANALİZİ NEDİR?

SWOT analizi tekniği, işletmenin iç çevre analizini yaparken uygulaması gere­ken, işletmenin geleceği açısından önem taşıyan bir tekniktir. SWOT analizi ile işletme, güçlü ve zayıf yönlerini belirlerken, gelecekte karşısına çıkabilecek fır­sat ve tehlikelerin önceden fark edilmesini sağlamaktadır, işletme bu teknik sa­yesinde kendini hem daha iyi tanımakta hem de gideceği yönü daha iyi belirle­mektedir. SWOT; İngilizce’deki Strengths (güçlü yönler), Weakness (zayıf yön­ler), Opportunities (fırsatlar), Threats (tehditler) sözcüklerinin baş harflerinden üretilmiş bir kısaltmadır.

SWOT kelimesinin Türkçe karşılığında geçen güçlü yönler, işletmenin ya da ça­lışma biriminin iyi performans göstermesine olanak tanıyan yetkinlikleri; zayıf yönler, işletmenin ya da çalışma biriminin iyi performans göstermesini engelleyen özellikleri; fırsatlar, işletmenin sermayeye dönüştürebileceği eğilimleri, güçleri, olayları ve düşünceleri; tehditler ise işletmenin kontrolü dışında güçleri ve gelişen olayları ifade etmektedir. SWOT Analizi genel anlamda işletmenin iç ve dış koşul­larının analizini kapsamaktadır. “Fırsatlar ve tehditler” işletmenin dış koşullarını, “güçlü ve zayıf yanlar” ise işletmenin iç koşullarını içermektedir. Her işletmenin kendi yönetim biçimine göre iç ve dış koşullan değişebilse dahi işletmeler için ge­nel kabul görmüş bazı koşullar bulunmaktadır.

Güçlü Yönler: İşletmenin güçlü yönleri, iç çevre analizi sonucunda belirlenen, diğer işletmelere nazaran daha üstün olunan yetenek ve varlıklardan oluşmaktadır. İşletmelerin güçlü yönlerini iyi bilmesi olası olumsuz durumlarda işletmelere üs­tünlükler sağlamaktadır. Bunun yanında güçlü yönlerin analizi yapılırken var olan üstünlüklerin objektif biçimde değerlendirilmesi gerekmektedir. Yanlış analiz edil­miş üstünlükler işletmelerin fırsatlardan etkin olarak yararlanmalarının önünde en­gel oluşturabilmektedir.

İşletmenin güçlü yönleri, rekabet üstünlüğü yaratmada kullanılabilecek kay­naklar ve yeteneklerdir. İşletmenin güçlü yönleri arasında sahip olduğu patentler, ticari markalar, tescilli know-how’lar, pazar ve rakip bilgisi, yaratıcı ürün ya da hiz­met, farklılaştırılmış ürün/hizmet gibi unsurlar ve dağıtım kanallarında etkin olabil­me gibi faaliyetler sıralanabilir.

İşletmeler sahip oldukları güçlü yönleri belirlemenin yanında kendileri de güç­lü yönler geliştirebilmektedir. Güçlü yönler tamamen işletmenin iç çevresine da­yandığı için işletmede bulunan çalışanlar da işletmenin güçlü yönü olarak görüle­bilmektedir. Örneğin, işletme çalışanlarına uygulayacağı şirket içi eğitim program­ları ile çalışanlarını diğer işletme çalışanlarından daha üstün duruma getirebilmek­te sonuç olarak daha güçlü duruma gelebilmektedir.

İşletmeler güçlü yönlerini tespit edebilmek için şu soruları cevaplandırabilir (Saruhan ve Yıldız, 2004: 105):

İşletmenin avantajlan nelerdir?

İşletmenin en iyi yaptığı şey nedir?

İşletme hangi kaynaklara sahiptir?

İşletme dışındaki bireyler işletmenin güçlü yanları olarak neleri görmektedir?

Zayıf Yönler: Zayıflıklar, işletmenin mevcut varlık ve yetenek kapasitelerinin rakiplerine oranla güçsüz ve düşük olduğu durumları belirtmektedir. Kabul edile­ceği üzere, işletmelerde stratejiler zayıflıklar üzerine kurulmaz. Belirlenen zayıflık­ların mutlaka giderilmesi gereklidir. Aksi takdirde işletmenin mevcut durumunu sürdürmesi mümkün olamaz. İşletme varlık ve yetenekleri açısından rakiplerine göre zayıf ise bu durumda sektörde başarılı olan işletmelerin uygulamalarını ince­leyerek zayıflıklarını gidermeye çalışır. Maddi varlıklardaki zayıflıklar yatırım ola­naklarının yaratılması ile yeteneklerdeki zayıflıklar ise eğitimlerle, giderilmeye ça­lışılır. işletme tüm bu önlemlere karşın zayıflıklarını gideremezse, bu takdirde za­yıflıkları ile ilgili olarak dış kaynaklardan yararlanma (outsourcing) seçeneği tartış­maya açılır ( Ülgen ve Mirze, 2004: l6l).

İşletmeler zayıf yönlerinin analizini çok dikkatli olarak yapmalıdır. Zayıflıklar, işletmeler için olumsuzluk olarak görülse dahi, iyi analiz edilmiş eksiklik ve zayıf­lıklar sorunun kaynağını bularak giderildiği takdirde işletmeler için üstünlüklere dönüşebilmektedirler. Örneğin, tüketici gözünde kötü bir itibara sahip olan işlet­meler bazı sosyal sorumluluk projelerinde yer alarak bu zayıf yönlerini kapatmak­ta ve diğer işletmeler karşısında üstünlük elde etmektedirler. Bunun yanında işlet­melerin her alanda uzman olması beklenemez. İşletmenin zayıf yönlerini kapatma­sında dış kaynak kullanması bazı durumlarda bu işletmelere büyük fayda sağlaya­bilmektedir. İşletmeler zayıf yönlere harcayacağı işletme kaynaklarını üstün alan­lar oluşturmak için kullanarak ya da üstün olduğu alanları daha da güçlendirerek rekabet üstünlüğü sağlayabilmektedir.

İşletmenin zayıf yönlerine kötü itibar, eskimiş olan bina, araç ve gereç, hammad­de kaynağına veya pazara olan uzaklık, dağıtım kanallarına ve yeni pazarlara giriş engelleri, ar-ge’deki yetersizlik veya güçlü marka ve patentlere sahip olmama, sa­hip olunan teknolojinin eskimesi gibi örnekler verilebilir. İşletmenin zayıf yönleri­nin belirlenmesine yönelik sorulacak sorular şunlar olabilir (Saruhan ve Yıldız, 2004: 105):

İşletme ne geliştirebilir?

İşletmede kötü yapılan şeyler nelerdir?

İşletme nelerden kaçınmalıdır?

Fırsatlar: Fırsatlar dış çevre unsurlarına bağlı olarak gelişen birtakım olaylar­dır. İşletmeler ortaya çıkacak fırsatları kendileri oluşturamazlar fakat önceden tahmin edebilirler. Fırsatları iyi değerlendirebilen işletmeler bu durumdan fayda sağlayabilmektedir. İşletmeler gerekli çalışmaları yaptığı takdirde fırsatları fayda­ya çevirebilmektedir. Burada önemli olan nokta ise fırsatları zamanında değer­lendirip, gerekli koşulları sağlayarak işletmenin varlık ve yeteneklerini bu alana yönlendirmektir.

Fırsatlar, tamamen çevre ve piyasa koşullarına bağlı olarak ve hatta belki de rakiplerin hatalı davranışlarından kaynaklanan, işletmeye fayda sağlayan çeşitli durumlardır. Karşılanmamış tüketici ihtiyaçları, yeni bir niş pazara girme imkânı, yeni teknolojik gelişmeye uyum sağlayabilme, stratejik iş ortaklığı, hükümet poli­tikası değişikliği oluşan fırsatlara örnek olarak verilebilmektedir. Bunların dışında işletme açısından oluşabilecek fırsatlara, devlet tarafından verilen yeni yatırım teş­vik primleri veya KDV oranının azaltılması, işletmenin hedef kitlesinde oluşan ar­tış veya işletme ürünlerine yönelik toplumda oluşan beğeni ve talep artışı örnek verilebilir.

Fırsatlar, dış çevrenin analizi sonucunda işletme için olumlu sonuçlar yaratabi­lecek unsurlardır. İşletme dış çevreyi ne kadar iyi takip ediyorsa fırsatları değerlen­dirme olasılığı o derece yükselir. Burada önemli olan konu gelişmelerini doğru analiz edebilmektir. İşletme sürekli olarak bir “mesaj bombardımanı” ile karşı kar­şıyadır. Bu süreçte önemli olan bu mesajlardan gerekli ve önemli olanları diğerle­rinden ayıklayabilmektir.

Tehditler: İşletmeler için tehditler, beklenmeyen ve olumsuz sonuçlar oluştu­ran ve işletme dışı etmenlerden oluşan durumlardır. Bazı tehditlerin sonuçlarının işletme tarafından doğru ölçülememesi işletme açısından büyük olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Bu nedenle yöneticilerin olası tehdit durumlarında erken ve yeterli önlemler alması önemlidir. İşletmeler için tehditler her zaman var olan, ka-

çınılmaz durumlardır. Burada önemli olan işletmenin tehditleri önceden belirleme­si ve zamanında gerekli tedbirleri almasıdır. Bazen tehdit olarak görülen durumlar, işletme açısından büyük fırsatlara dönüşebilmektedir.

Dış çevrede oluşan değişimler işletmelerin güçlü ve zayıf yönlerine de bağlı olarak birtakım tehditler oluşturabilmektedir. Örneğin, tüketici beğenilerinde deği­şim, yeni rakipler, fiyat rekabetinin yapılması, pazarda talebin artması, hükümet müdahaleleri ortaya çıkan tehditlere örnek olarak verilebilir. (Saruhan ve Yıldız, 2009: 38)

Tehditler, fırsatların aksine ve işletmenin varlığını sürdürmesine engel olabile­cek veya rekabet üstünlüğünü kaybetmesine neden olabilecek uzak veya yakın çevredeki değişimler sonucu ortaya çıkan, işletme için arzu edilmeyen oluşumlar­dır. İşletme bunlara karşı da sahip olduğu üstünlüklerle cevap verebilecek ve mev­cut durumunu sürdürmeye çalışacaktır. Sürekli ve hızlı değişen bir dış çevrede bu unsurları izlemek, onlara karşı önlemler almak yaşamsal öneme sahip konulardır (Ülgen ve Mirze, 2004: l6l).

İşletmeler karşılaşabilecekleri tehditleri tespit etmek amacıyla şu soruları ce­vaplandırabilir: (Saruhan ve Özdemir, 2004: 107)

işletmenin karşılaştığı engeller nelerdir?

işletme nasıl rekabet etmektedir?

İşletmenin sahip olduğu ürün ya da hizmete yönelik ayrıntılar değişmekte midir?

Değişen teknoloji işletmenin pozisyonunu tehdit etmekte midir?

işletmede nakit akışına ilişkin problemler yaşanmakta mıdır?

işletmenin sahip olduğu herhangi bir zayıf yön, işletmeyi tehdit etmekte midir?

SWOT Analizi yaparken birtakım kuralların göz önünde tutulması, başarılı bir analiz gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. Bunlar (Saruhan ve Özdemir, 2004: 107):

♦ işletmenin güçlü ve zayıf yönlerine ilişkin gerçekçi olunmalıdır.

♦ Analiz işletmenin bugün nerede olduğunu ve gelecekte nerede olacağını ayırt etmelidir.

♦ Açık olunmalıdır.

♦ Her zaman karşılaştırmalar yapılmalıdır.

♦ SWOT kısa ve basit tutulmalıdır, karmaşıklıktan kaçınmalıdır.

SWOT Analizi ile işletmeler, güçlü yanlarını daha da kuvvetlendirmeye ya da kaybetmemeye, zayıf yanlarını ise kendisine tehdit yaratmayacak şekilde azaltma­ya ve belki güçlendirmeye çalışmalıdır. Bununla birlikte SWOT, değişen dengele­re bağlı olarak ortaya çıkan ve çıkabilecek olan fırsatları değerlendiren ve tehdit­leri de fırsat haline çevirebilmek ya da onlardan en az zararla kurtulabilmek için yol gösteren nitelikte bir analizdir (Saruhan ve Yıldız, 2009: 38).

Analiz sonucunda elde edilen veriler, SWOT matrisi hazırlanarak işletmelerin uygulayacağı stratejilerde kullanılmaktadır. SWOT matrisi işletmenin hangi durum­da, ne gibi stratejiler uygulaması gerektiğine karar vermesini kolaylaştırmaktadır.

Add a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir