Sosyal Güvenlik Kısaca Nedir

Sosyal Güvenlik Nedir, Sosyal Güvenlik Hakkında Bilgi Bulunduran Paylaşım Platformu

SOSYAL GÃœVENLÄ°K NEDÄ°R?

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 1944 tarihli Philadelphia Deklerasyonu’nda Sosyal Güvenlik ‘‘Halkın hastalık, iÅŸsizlik, yaÅŸlılık, ölüm sebebiyle geçici veya sürekli olarak kazançtan mahrum kalması durumunda düşeceÄŸi fakirliÄŸe karşı tıbbî bakımdan dolayı, çocuk sayısının artması ve analık halinde korunmasına yönelik genel tedbirler sistemidir” ÅŸeklinde tanımlanmıştır.

Sosyal güvenlik, sosyal refah devleti anlayışının en önemli uygulamalarından biridir. Sosyal güvenliğin temeli, bireylerin yaşamlarında karşılaşabilecekleri olası (muhtemel) risklere karşı önceden tedbir almalarına dayanır. Çünkü birey­ler yaşamları boyunca kendi iradeleriyle (analık ve aile sahibi olma) ya da ira­deleri dışında çeşitli mesleki (iş kazası, meslek hastalığı ve malullük), fizyolojik (hastalık, yaşlılık, ölüm gibi) ve sosyo-ekonomik (işsizlik, yoksulluk) risklerle karşı karşıyadırlar. Bireylerin ve bireylerin aileleri için bu risklerin ortadan kal­dırılması, etkilerinin azaltılması veya sonuçlarının onarılması sosyal refah devle­tinin temel yükümlülükleri arasındadır. Ayrıca devlet, sosyal güvenlik hizmetle­rini toplumu oluşturan tüm bireylere hiçbir ayrım ve ayrıcalık gözetmeden gö­türmek zorundadır.

Sosyal güvenlik sistemi bireylerin bugünü ve geleceği için bir sigorta niteliği ta­şımaktadır. Sosyal gevenlik sistemi kişilere, belirli sosyal risklerin (bu riskler yu­karıda da belirtildiği gibi kişilerin iradelerine bağlı olabilir ve/veya iradeleri dışın­da olabilir) gerçekleşmesi sonucunda ortaya çıkan muhtelif zararların, ilave mali­yetlerin veya gelir kayıplarının kısmen veya bütünüyle telafisine yönelik ekonomik güvence sistemidir. Bu fonksiyonu yerine getiren kurum ve kuaıluşların yanı sıra bunların faaliyetlerini düzenleyen kanun, tüzük, yönetmelik gibi çeşitli idari ve hu­kuki düzenlemeler de sosyal güvenlik sistemini oluşturmaktadır.

Uluslararası standartlar bakımından sosyal güvenliğin kapsamında kısa ve uzun vadeli ekonomik ve sosyal risklere karşı sigorta oluşturulması ve belirlenen hak sahiplerine aylık bağlanması ya da diğer ödemelerin yapılması yer almaktadır. Geniş anlamda sosyal güvenlik kapsamına sosyal hizmetler ve sosyal yardımlar girmek­tedir. Sosyal hizmetler daha çok bakıma muhtaç durumdaki bireylere yönelik ve­rilen ve onların onurlu bir yaşam için gerekli tüm ihtiyaçlarının karşılanmasını kap­samaktadır. Sosyal yardımlar ise yoksulluğu ortadan kaldırmaya yönelik yardımlar­dır. Geniş açıdan bakıldığında sosyal güvenlik, toplumun refahının artırılması ve yaşam standartlarının yükseltilmesi için sosyal ve ekonomik politikaların hayata geçirilmesini kapsamaktadır.

Sosyal güvenlik kavramı her ne kadar sosyal yardım ve sosyal hizmetleri de içe­ren geniş bir anlama sahip olsa da sosyal güvenlik sistemleri ağırlıklı olarak sosyal sigortalar temelinde oluşmuştur. Ancak günümüzde sosyal yardım ve sosyal hiz­metlere duyulan gereksinim giderek artmaktadır. Artık sosyal güvenlik ihtiyacının yalnızca sosyal sigortalarla karşılanması olanaklı değildir. Günü­müzde aile bağları başta olmak üzere geleneksel dayanışmanın giderek zayıflama­sı, özellikle sosyal dışlanmayla mücadele açısından sosyal hizmetlere duyulan ge­reksinimi artırmaktadır. Dolayısıyla sosyal güvenliğin kapsamı da genişlemektedir.

Sosyal güvenlik ihtiyacı çağdaş toplum için bir zorunluluk hâline gelmiştir. Bi­reylerin giderek artan güvenlik ihtiyaçlarına cevap verecek ve onlara insan onuru­na yaraşır huzurlu ve mutlu bir yaşam sunacak bir yapıya ihtiyaç duyulmaktadır. Ülkeler kalkınma düzeyleri ile paralel olarak sosyal güvenlik sistemlerini etkinleş­tirirlerse, kalkınmanın yarattığı refahı tüm toplum kesimlerine yayabilirler. Bunun olabilmesi için sosyal güvenlik ağının toplumun tüm kesimlerini kapsamı gerekir. Bir ülkedeki sosyal güvenlik sisteminin yapısı, o ülkenin ekonomik ve sosyal ko­şulları ile doğrudan ilişkilidir.