Serbest Bölge Nedir?

Serbest Bölgeler:Kuruldukları ülkenin egemenlik sınırları içerisinde bulunmakla birlikte gümrük sınırları dışında kalan; ülkenin ticari, mali ve iktisadi düzenlemelerinin buralarda ya tamamen yada resmen uygulandığı yerlerdir.

Değişik şekil ve isimler altında başlayan serbest bölge uygulaması kentleşmeyi et­kileyen bir başka faktördür. îlk önceleri şerbet liman şeklinde ortaya çıkan bu uy­gulamanın amacı, ticaret yapan, mallarını getirip satan yabancı tüccarlara bu tica­retleri sırasında gerekli güvenliği sağlamak ve onlardan vergi almamaktır. Başlan­gıçta bu amaç doğrultusun da ve “üretim yetersizliğini” gidermek için, siyasi sınır­ları içerisinde kurulan devletler tarafından teşvik edilen bu uygulama sanayileş­meyle birlikte “artan üretim fazlasının” pazarlanmasını sağlamak üzere teşvik edi­lir hale gelmiştir.

Serbest kent şeklinde kurulan daha sonraları XVII ve XVIII. yüzyıllarda serbest bölge haline dönüşen bu uygulama, 1929 Dünya Ekonomik Krizinin etkisini azalt­mak amacıyla daha da önem kazanmıştır. Bunun sonucu olarak, serbest bölge uy­gulamasına yeni fonksiyonlar kazandırılarak yaygınlaştırılmıştır. Gerçekten de ser­best ticaret bölgesi, serbest üretim bölgesi gibi ayrımlar bu tarihlerden sonra orta­ya çıkmıştır.

Serbest bölgelerin kentleşmeye etkisi özellikle demografik açıdan ortaya çık­maktadır. Çünkü, serbest bölgeler, kuruldukları ülkenin egemenlik sınırları içeri­sinde bulunmakla birlikte gümrük sınırları dışında kalan; ülkenin ticari, mali ve ik­tisadi düzenlemelerinin buralarda ya tamamen yada resmen uygulandığı yerlerdir. Bu özellikleri dolayısıyla buralar, hem ülke içerisinde hem de diğer ülkelerden “göç” alan cazibe merkezleri olacaktır. Bu da, demografik açıdan buraların kent­leşme sebebini oluşturacaktır.