Meyyale Kitabının Analiz Formu
|Meyyale Kitabının Analiz Formu,Meyyale Kitabının Ana Fikri,Meyyale Kitabının Kahramanları,Meyyale Kitabının Konusu,Meyyale Kitabının Yazarı
Meyyale Kitabının Analiz Formu
KITABIN ADI Meyyale
KITABIN YAZARI Hifzi TOPUZ
YAYINEVI VE ADRESI Remzi Kitapevi / ISTANBUL
BASIM TARIHI Mart 1999
KITABIN YAYIM MAKSADI Ruslar’in Kafkasya’ya saldirilari sirasinda, Istanbul’a göç etmek zorunda kalan kafkas kökenli milletlere mensup kadin ve çocuklarin, Saray’a girmeleriyle birlikte baslayan entrikalar, yani Osmanli Imparatorlugu’nun çöküsünü nedenleriyle birlikte gözler önüne sermektir.
KITABIN ÖZETI :
Abdülaziz daha sehzade iken – yani tahta çikmadan önce- annesi Pertevniyal Kadinefendi’yi torun sahibi eder. Osmanli Sarayi’nda bir sehzadenin padisah olmadan önce baba olmasi yasaktir. Bu yüzden Pertevniyal Kadinefendi tavan arasinda torunu Yusuf Izzettin’i gizlice büyütmeye karar verir. Ilerde çocugun yalnizliktan sikilmamasi için, o dönemde Ruslar’in Kafkasya’ya saldirilari sirasinda, Istanbul’a göç etmek zorunda kalan Kafkas kökenli milletlere mensup iki kiz çocugu satin alinarak Saray’da Yusuf’la beraber büyütülmeye ve egitilmeye baslanir. Pertevniyal Kadinefendi çocuklardan birine Meyyale, digerine de Çesmidil ismini verir.
Meyyale genç kiz olup evlilik çagi olarak kabul edilen ondört yasina gelince, Pertevniyal Valide Sultan’in istegi dogrultusunda, padisah Abdülaziz’in yakin arkadasi olan Nevres Pasa ile evlenir. Ancak, pasanin yasli olmasi ve bunun neticesinde ortaya çikan uyumsuzluk nedeniyle bu evlilik kisa sürer ve Meyyale Saray’a geri döner. Günlerini mutsuz ve sikintili geçirmektedir. Pertevniyal Valide Sultan’in gönlü buna hiç razi degildir. Aradan üç yil böylece geçtikten sonra Pertevniyal Valide Sultan, Meyyale’yi bu kez ondan on yas büyük olan Hasan Hilmi Pasa ile evlendirir.
Çesmidil ise, birlikte geçirdikleri gecenin sabahinda padisah Abdülaziz tarafindan haznedarliga kadar yükseltilir.
Abdülaziz, en güvendigi kisiler -Serasker Hüseyin Avni Pasa, Sadrazam Rüstü Pasa, Sura-yi Devlet Reisi Rüstü Pasa, Bahriye Naziri Kayserili Ahmet Pasa, Mektebi Harbiye Kumandani Süleyman Pasa ve Seyhülislam Hayrullah Efendi- tarafindan tahttan indirilir ve yerine de Sultan V. Murat getirilir.
Abdülaziz’i Topkapi Sarayi’na götürürler ve orada ona kötü davranirlar. Bu muameleye daha fazla dayanamayan Abdülaziz intihar eder. Oglunun intiharina bir türlü inanmak istemeyen Pertevniyal Valide Sultan’in hayati kararir. Sonunda onu bir konaga kapatirlar.
V. Murat’in da padisahligi uzun sürmez. Padisahligi devrilir ve Sultan Abdülhamit tahta geçer. Bu olay üzerine Pertevniyal Valide Sultan’in üç aylik iskence dolu günleri sona ermis olur. Meyyale, kocasi Hasan Hilmi Bey’den izin alarak Pertevniyal Valide Sultan’i yaliya getirir ve birlikte kalmaya baslarlar.
Abdülhamit, Abdülaziz’in yakinlarini ufak ve Saraydan uzak yerlere tayin etmektedir.
Hasan Bey de bundan nasibini alir ve Içel mutasarrafligina atanir. Yazlari yalida, kislari konakta geçen bir hayattan, adini dahi duymadigi bir tasra kentine gitmek Meyyale’yi çok üzer. Ilk kizi Rebia dört yasina basmis, ikinci kizi Makbule de bir yasini daha yeni doldurmustur. Meyyale, Pertevniyal Valide Sultan’la vedalasarak çocuklariyla beraber yola çikar. Pertevniyal Valide Sultan o günlerden sonra fazla yasamaz. Aksaray’da yaptirmis oldugu Valide Camii’nin yanindaki türbeye defnedilir.
Hasan Hilmi Bey, Içel ile baslayan tayinler serisine Yozgat, Kütahya ve Elazig ile devam eder.
Elazig’dan sonra Istanbul’a geri dönerler. Istanbul’dan uzakta geçen oniki yillik dönemde Meyyale Hanimin iki kizi daha olur. Istanbul yasamlari uzun sürmez. Alti ay sonra Konya’ya, oradan da Hicaz’a tayinleri çikar. Sonra tekrar Istanbul’a atanirlar. Meyyale Hanim için, Istanbul’un gösterisli havasinda yasamak, tasra kentlerinin bogucu ve sikici havasindan kurtulmak kadar zevkli degildir. Annesi Suhucihan (Fatma) Hanim’in hiç beklenmedik bir yasta ölümü ve Pertevniyal Valide Sultan’in basina gelenler onu perisan eder. Kizlariyla iyi geçinememis, arkadas olamamistir.
Hirçin ve kaprisli bir kadin haline gelir. Zaman zaman sinir krizleri geçirip bunalimlara düser. Konakta, kizlarinin, halayiklarin, odaliklarin ve usaklarin karsisina her zaman sert ve kasvetli bir havayla çikar. Hiçbir konuda herhangi bir ödün dahi vermeksizin konaktaki otoritesini sürdürmeye çalisir.
Meyyale, son yillarda esinin kendisiyle eskisi gibi ilgilenmedigi kanisina varir. Iyice bunalima düser ve kocasiyla olur olmaz nedenlerle tartismaya baslar. Mutsuzdur. Mamafih, son yillarda esiyle dogru dürüst bir iliskileri de kalmaz. Alinganliklar ve güvensizlikler Meyyale’yi çilgina çevirmeye baslar. Tüm bu gerginlik ve huzursuzluk ortaminda, yasami birbirlerine zehir etmeye baslarlar.
Bu arada Hasan Hilmi Bey’in Sivas Valiligi’ne tayini çikar. Ancak Meyyale, kizlariyla birlikte Istanbul’da kalmak ister. Hasan Hilmi Bey biçare, Sivas’a tek basina gider. Orada çevre baskisinin da etkisiyle ve kendi iradesi dogrultusunda, Istanbul’a bildirmeden Hayriye Hanim’la evlenir. Beraberinde Sivas’a getirmis oldugu asçi Salih Aga, bu olay karsisinda çok sevdigi Meyyale Hanim’a bunu haber vermesi gerektigi düsüncesiyle Istanbul’a mektup yazar. Durumdan haberdar olan Meyyale, çocuklari da alarak Sivas’a hareket eder. Orada Hasan Hilmi Bey’e hakaretler yagdirir.
Onu mutsuz ve huzursuz etmek için de Sivas’tan ayrilmaz. Hasan Hilmi Bey, hamile olan esi Hayriye Hanim’in dogumunun yaklastigi günlerde geçirdigi bir kalp krizi neticesi vefat eder.
Meyyale Hanim, tüm bu olanlardan kendini sorumlu tutar. Suçluluk duygusu içerisinde hayata küser ve hiç kimseyle görüsmek ve konusmak istemez. Hasan Hilmi Bey’in cenazesi kaldirildiktan sonra Istanbul’a döner ve konaga kapanir. Esinin ölümünden sonra, dünyaya küskün bir sekilde, kizlariyla da hiç ilgilenmeden ve tebessüm etmeden geçirdigi onalti yil neticesinde o da yasama veda eder…