Klavye Kısaca Nedir?

Klavye Nedir, Klavye Ne İşe Yarar, Klavye Çeşitleri, Klavye  Üzerinde Bulunan Tuşların Görevleri Hakkında Bilgi Bulunduran Paylaşım Platformu

KLAVYE NEDİR?

Bilgisayarla kullanıcı arasında iletişimi sağlayan, üzerinde alfabetik, sayısal, özel ve aritmetik karakterler yer alan veri giriş birimine klavye denir.

Programların yazımı ve komutların verilmesinde en önemli rol oynayan birimidir.  Klavyenin tuşlarına basıldığında klavyenin içindeki devre harekete geçer. Basılan tuş bir karakterlik veri olduğundan, tampon belleğe alınarak, kullanıcının görebileceği simgelere dönüşerek ekrana yazılır.

Klavyenin bağlı olduğu sistemin ekranında her karakterin yazılacağı yeri gösteren, ışıklı bir gösterge yanıp söner. Bu göstergeye imleç (ekleme noktası) adı verilir. İmleç yardımıyla karakterlerin yazdırılacağı konum belirlenir. Ayrıca, klavyede farklı programlarda özel görevler atanmış fonksiyon tuşları ile imleci hareket ettirmeye yarayan yön tuşları bulunur.

Klavye Çeşitleri

Klavyeler kullanıldığı ülke alfabelerine göre dizayn edildiklerinden, ülke alfabelerine göre adlandırılır. İngiliz alfabesine göre düzenlenmiş klavyelere Q klavye, Türk alfabesine göre düzenlenmiş olanlara ise F klavye denir.

Bilgisayar açıldığında klavye tuşlarına basıldığında karakterler küçük yazılır.

Klavyede bazı tuşların üzerinde üç farklı karakter bulunur. Üç farklı karakter bulunan tuşların, alt taraftaki karakteri doğrudan basıldığında ekrana yazılır. İkincisi, Özel tuşlar konusunda açıklanacak Shift (şift) (Üst karakter) tuşu yardımıyla, üçüncü ise, üzerinde Alt Gr (alternatif grubu) yazılı tuş yardımıyla yazdırılır.

Klavyede bulunan tuş grupları şunlardır:

a.   Alfabetik tuşlar

b.   Sayısal tuşlar

c.   Özel tuşlar

ç. Fonksiyon tuşları

d.   İmleç hareket tuşları

e.   Kilitleme tuşları

f.    Alternatif tuşlar

a.   Alfabetik tuşlar: Veri girişi için yararlanılan üzerinde Lâtin alfabe harfleri ve Türkçe’ye özgü harfleri (ç, ğ, ı, ö, ş, ü, vb.) bulunduran tuşlardır.

b.   Sayısal tuşlar: 0-9 tuşlarından oluşan tuş grubudur.

c.   Özel tuşlar: İşlevleri farklı olan, veri girişlerinin düzenlenmesinde kullanılan tuşlardır. Özel tuşlar ve işlevleri şunlardır:

1.   Giriş (Enter) tuşu: Klavyelerde en sık kullanılan tuşlardan biridir. Klavyeden girilen komutları onaylayarak o verinin belleğe yerleşmesini sağlar.

2.   Vazgeç (Esc) tuşu: Komutları ipta! etme, girilen satırı silme ve programların çoğunda çıkış komutu olarak kullanılır.

3.   Silme (Del) tuşu: Silme işlevine sahiptir. Bu tuşa basıldığında imlecin sağındaki bir karakteri veya seçili alanı siler.

4.   Ekran görüntüsünü yazdırma veya kopyalama (Print Screen) tuşu: DOS işletim siste­minde çalışan bilgisayarlarda, ekran görüntüsünün yazıcıdan alınmasını (yazdırma) sağlayan tuştur. Bazı kelime işlemci programlarında, ekran görüntüsünü tampon belleğe alır.

5.   Üst Karakter (Shift) tuşu: İstenen alfabetik karakterlerin büyük harf olarak yazdırmakta kul­lanılır. Büyük harf kilitleme tuşu (Caps Lock) (kaps lak) aktif ise, bu tuş basılı tutularak yazdırılmak istenen harf tuşuna basılır. Basılan tuş karakteri küçük olarak yazılır. Örneğin; A (büyük) harfi, a (küçük) harf olarak yazdırılmak istendiğinde Shift tuşu basılı tutulur, A tuşuna basılır. Ekrana küçük a harfi yazılır. Diğer işlevi, iki farklı karakterin yer aldığı tuşların üst karakterini yazdırmaktır.

6.   Geri al (Backspace) tuşu: Silme işlevine sahiptir. Ancak, imlecin solundaki karakterleri silerken, imlecin de sola doğru hareketini sağlar. Bazı klavyelerde üzerinde uzun sol ok sim­gesi bulunur. Bazı klavyelerde ise tuşun üzerinde Backspace yazılıdır.

ç. Fonksiyon tuşları: Kullanıldıkları programlara göre, program içinde farklı işlevleri bulunan tuşlardır. Bu tuşlar Fl’den F12’ye kadar klavyenin en üstünde sıralı şekilde yer alır. Gelişmiş klavyelerde fonksiyon tuşlarının sayısı 20’ye kadar çıkar. Bu tuşların klavyelerde yer almasının amacı, programlara hız kazandırmaktır. Örneğin; ticarî programların stok, fatura, carî, muhasebe vb. hesap işlemlerinde girilen bil­gilerin farklı tuşlar kullanılarak kaydedilmesi veya yazdırılması yerine tek bir tuşla işlemin sonuçlandırıl­ması sağlanır.

d.  İmleç hareket tuşları: Bilgisayarın çalışmaya başlaması ile birlikte bilgisayar ekranında imlecin hareketini düzenleyen tuşlardır. Bu tuşlar şunlardır:

1.   Sol ok: İmleci bir karakter sola hareket ettirir.

2.   Sağ ok: İmleci bir karakter sağa hareket ettirir.

3.   Aşağı ok: İmleci bir satır aşağı götürür.

4.   Yukarı ok: İmleci bir satır yukarı götürür.

5.   Home: İmlecin satırın en başına gitmesini sağlar.

6.   Sekme (Tab) tuşu: Tab tuşuna basıldığında imleç, 8 karakter sağa hareket eder. Kelime işlem programlarında belirlenen sekme duraklarına (sütun başlarına), tab tuşuna basılarak imleç götürülür.

7.   Boşluk çubuğu (Space Bar) tuşu: Yazılan sözcük ve rakamlar arasında boşluk bırakmak için kullanılan tuştur. En sık kullanılan tuşlardan biridir. Klavye üzerinde en alt sırada yer alır ve en uzun tuştur.

8.   Page Up: İmleci bir ekran boyu yukarı taşır.

9.   Page Down: İmleci bir ekran boyu aşağı taşır.

e.  Kilitleme tuşları: Klavyenin sağ üst tarafında ışıklı göstergeleri bulunan tuş gruplarındandır. Bu tuşlar şunlardır:

1.   Scroll Lock: Bu tuş imleç ile ekran hareketine zıt işlev kazandırır. Bu tuşa basıldığında, yön tuşlarına basılırsa imleç sabit kalırken ekran kayar.

2.   Caps Lock: Sürekli büyük harf karakterleri yazdırılmak istendiğinde kullanılan tuştur. Klavyenin sağ üst tarafında ışıklı göstergesi bulunur. İlk kez basıldığında, göstergedeki ışığı yanar. Harf tuşlarına basıldığında, harfler büyük yazılır. Tekrar basıldığında göstergedeki ışık söner. Harf tuşlarına basıldığında, harfler küçük yazılır.

3.   Num Lock: Klavyenin sağ tarafında yer alan rakam tuşlarının ve aritmetik operatörlerin kul­lanımını sağlar. Bu tuşun da Caps Lock tuşu gibi klavyenin sağ üst tarafında ışıklı gösterge­si vardır. Bu tuşa basıldığında ışıklı gösterge yanar ve rakam tuşlarına basıldığında rakamlar yazılır. Bu tuşa tekrar basıldığında, ışık söner ve rakam tuşlarının ikinci karakterleri aktifleşir. Örneğin; 6 tuşuna basıldığında imleç sağa doğru kayar. Oyunlarda oyun kahramanını sağa doğru hareket ettirir.

4.   Pause: Bilgisayarın komut işlemlerini geçici olarak durdurur.

5.   Insert: Yazılan sözcüklerde unutulan karakterleri araya yazdırma olanağı sağlar. İmleç, unutu­lan karakter alanına konumlandırılır, insert tuşuna basılarak unutulan karakter tuşuna basılır.

f.   Alternatif tuşları: Bunlar, Alt ve Ctrl tuşlarıdır. Ctrl tuşu karakterlerde, Alt tuşu ise sayısal tuşlarla kullanılır. Uluslar arası alanda kullanılan 255 karakterin tümünü salt klavye üzerindeki tuşlara

basılarak doğrudan yazdırmak olanaksızdır. Bu nedenle, 255 karakterden klavye üzerinde bulunmayan karakterleri yazdırmak için Alt tuşundan yararlanılır. Alt tuşu basılı tutularak, klavyenin sağındaki rakamlarla karakterin ASCII kodu tuşlarına tıklanırsa o karakter ekrana yazılır. Örneğin; ® karakterini yazdırmak için, Alt tuşu basılı tutulur ve klavyenin sağ tarafında bulunan rakam tuşlarından 1, 6 ve 9 (169 ASCII kodu) tuşlarına sırayla basılır. Alt tuşu serbest bırakıldığında ekranda ® karakteri görün­tülenir.

Ctrl tuşuna ise, işletim sistemi, kelime işlem ve hesaplama tablosu programlarında programcılar tarafından özel görevler verilir. Bu nedenle standart işlevleri bulunmamaktadır.

Ctrl tuşu daha çok programın denetimini sağlamakta kullanılan kısayol tuşlarının atanmasında kullanılır. Örneğin; bir dosyayı kaydetmekte kullanılan Ctrl+S, işlemi geri almada Ctrl+Z vb. işlemlerde kullanılır.

Ctrl+Alt+Del tuşları ile bilgisayar kapatılmadan sistemin tekrar yüklenmesi sağlanır. Buna sıcak başlatma denir.

Ctrl+C tuşuyla bilgisayara verilen komutun işlevi sona erdirilir.