Kinaye Nedir?

Kinaye Nedir?

Kinaye Nedir?,Kinaye,Kinaye Çeşitleri,Kinaye Örnekleri

Kinaye
Bir gerçeği sezdirmek için bir sözü hem gerçek hem de mecaz anlama gelecek biçimde kullanma sanatına “kinaye” denir. Kinayede söz her ne kadar gerçek an­lamda düşünülebilecek olsa da asıl anlatılmak iste­nen, asıl geçerli olan mecaz anlamdır. Kinaye, gerçeği mecaz yoluyla, dolaylı olarak anlatma sanatıdır.

Bir haftalık küskünlüğün ardından arkadaşına zeytin dalı uzattı.
Bu cümlede geçen “zeytin dalı uzattı” sözünde kinaye vardır. Adam gerçekten zeytin dalı uzatabilir; ama bu­rada anlatılmak istenen iyi niyet belirtmek, dostluk ve barış konusundaki istencini ifade etmektir. Bu durumda bu söz hem gerçek hem mecaz anlama gelecek biçim­de kullanılmış, ama sözün mecaz anlamı kastedilmiştir.

Yine parmağım ağzımda kaldı

Masumluk akıyordu yüzünden
Rıfat İlgaz
Bu dizelerde “parmağı ağzında kalmak” sözüyle kina­ye yapılmıştır. İnsan parmağını ağzına götürüp öyle tu­tabilir. Ancak şairin burada söylemek istediği parma­ğın gerçek anlamda ağızda olması değil, bir durum karşısında hayretler içinde kalmaktır.
Bulamadım dünyada gönüle mekân

Nerde bir gül bitse etrafı diken
Sümmanî
Bu dizelerde “gül” ve “diken” hem gerçek hem mecaz anlamlarıyla kullanılıyor. Gerçekten de gülün etrafında diken vardır. Ancak burada şairin kastettiği, bu değil­dir. Şair, her iyi şeyin yanında mutlaka kötü bir şeyin bulunduğu ya da iyi bir duruma ulaşmak için olumsuz­lukları yenmek gerektiğini anlatmak istiyor.

Bir sabah söyledi son sözlerini

Yumdu dünyaya ela gözlerini

Bu dizlerde kinaye sanatı vardır. “Yumdu dünyaya ela gözlerini” sözü hem gerçek hem de mecaz anlama gelecek biçimde kullanılmıştır. Kişi, gerçekten ela göz­lerini yumabilir, ama burada anlatılmak istenen, onun, yaşamını yitirmesidir. Zaten kinayede gerçek anlam değil mecaz anlam önemlidir.
Demir tavında dövülür.
Bu atasözünde de kinaye vardır. Gerçekten demir ta­vında dövülür, ancak bu atasözünde asıl anlatılmak is­tenen demirin tavında dövülmesi değil, her işin yapıl­ması için uygun bir zamanın olduğudur.