İmar Planı Nedir Nereden Nasıl Alınır?

İmar Planı Nedir Nereden Nasıl Alınır?,İmar Planı Nedir,İmar Planı Nereden Nasıl Alınır?,İmar Planı Hakkında Kısa Bilgi,İmar Planı

İmar Planı Nedir Nereden Nasıl Alınır?

İmar Planı Nedir?

3 Mayıs 1985 tarihinde kabul edilen 3194 sayılı İmar Kanunu ile imar planlanma­sında önemli değişikler yapılmış; planların hazırlanması ve kabulü yetkisi beledi­yelere devredilmiştir. Bayındırlık ve İskan Bakanlığının imar planlarının yapılması ve kabulündeki yetkileri sınırlandırılmıştır.

İmar Planlarının Amacı

Kanunda imar planlarının amaçlarını düzenleyen bir hüküm yoktur. Ancak İmar Kanununun amacını açıklayan 1. maddesindeki “Bu Kanun yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaları, plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun oluşumunu sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.” Hükmünden planlamanın yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun oluşumun amaç­landığı söylenebilir. Ayrıca, 2 Kasım 1985 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan “İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine Ait Esaslara Dair Yönetmelik” te de benzer bir hükme rastlıyoruz. Yönetmeliğin amacını belirten birinci maddenin, İmar Planları­nın amacını çıkartabiliriz. Yönetmeliğin birinci maddesi “…insan, toplum, çevre münasebetlerinde belirtilen ve aile mutluluğu ile toplum hayatını yakından etkile­yen fiziki çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak, yatırımların yer seçimlerini ve gelişme eğilimlerini yönlendirmek ve toprağın korunma, kullanma dengesini en rasyonel biçimde belirlemek üzere hazırlanacak imar planları..” hükmünden hare­ket ederek imar planlarının amacını şu şekilde ifade edebiliriz: İnsan, aile ve top­lum hayatını yakından etkileyen fiziki çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak ve bu yönde gelişmesini sağlamaktır. Bununla ilişkili olarak, yatırımların yer seçimini belirleyip; gelişme eğilimini yönlendirmek yanında toprağın korunmasını ve en rasyonel biçimde kullanılmasını sağlamak da imar planlamasının amacı olmaktadır.

Kanun planlama kademelerini, kapsadıkları alan ve amaçları açısından “Bölge Planları” ve “İmar Planları” şeklinde ikiye ayırmaktadır. Kanun, ayrıca İmar planlarını, “Nazım İmar Planları” ve “Uygulama İmar Planlan” şeklinde ayırmış ve tanımlamıştır.

Bu tanımlara göre Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleş­melerini gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin alt yapılarının dağı­lımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır (İmar Kanunu Md. 8). Türkiye plan­lama yönünden sekiz bölgeye ayrılmıştır.

Bu bölgeler şunlardır:

♦ Marmara Bölgesi

♦ Ege bölgesi

♦ Orta Anadolu Bölgesi

♦ Antalya Bölgesi

♦ Çukurova Bölgesi

♦ Batı Karadeniz Bölgesi

♦ Doğu Karadeniz Bölgesi

♦ Doğu Anadolu Bölgesi

İmar Planı; Yöre halkının sağlığını korumak, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını, iyi yaşama düzenini ve çalışma şartlarını sağlamak amacıyla, ülke, bölge ve kent ve­rilerine göre oturma çalışma, dinlenme ve ulaşım gibi hizmetler arasında mevcut ve sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yollarını bulmak için, varsa kadastro durumunda işlenmiş nazım plan ve uygulama planı olarak düzenleyip onaylanmış planlara denir.

Nazım İmar Planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak mev­cut haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecek­teki nüfus yoğunluklarım, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanla­rının gelişme ve yön büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemleri­nin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanması­na esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporda açıklanan ve raporuyla bera­ber bütün olan planıdır (İmar Kanunu Md. 5).

Uygulama İmar Planı; tasdikli mevcut haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nâzım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uy­gulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır (İmar Kanunu Md. 5).

Çevre düzeni planı ise, ülke ve bölge plan kararlarına uygun olarak konut, sa­nayi, tarım, turizm, ulaşım gibi yerleşme ve arazi kullanılması kararlarını belirleyen planlardır (İmar Kanunu Md. 5).

İmar Planlarının Yapılması ve Yürürlüğe Girmesi

İmar Kanunu, nüfusu (son nüfus sayımında) 10.000’i aşan yerleşmelerin imar plan­larını yaptırmalarını zorunlu kılmıştır. Nüfusu 10.000’i aşmayan yerleşmelerde, imar planı yapılmasının gerekli olup olmadığına belediye meclisi karar verir (Md. 7/b).

İmar planları, bölge ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlamak şar­tıyla ilgili belediyelerce (mevcut ise) yapılır ve yaptırılır (İ.K. Md. 8/b). Planlar ida­rece (belediye veya valilik) doğrudan yaptırılmadığı zaman; ihale suretiyle veya İl­ler Bankası Fen Müdürüne yetki verilmek suretiyle yaptırılabilir. İdare, planlama grubunda görev alacakları Bayındırlık ve İskan Bakanlığına bildirmekle yükümlü­dür (İ.P.Y.D.E.D. Yön. Md. 5). İmar Planlarını Yükümlenecek Mükellif ve Mükellif Kuruluşların Yeterlik Yönetmeliği”nde, o yerleşme için belirlenen asgari yeterlik belgesine sahip olması şarttır (İ.P.Y.D.E.D. Yön Md.6).

İmar Kanunu ve ilgili yönetmelikleri uygun olarak hazırlanan imar planları, be­lediye meclislerince onaylanarak yürürlüğe girer. Plan, onay tarihinden itibaren belediye başkanlarınca tesbit edilen ilan yerlerinde bir ay süre ile ilan edilir. Bir ay­lık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye Başkanlığınca belediye mec­lisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleye­rek kesin karara bağlar. Bu karar yazılı olarak ilgisine bildirilir. Kesinleşen imar planlarının bir kopyası Bayındırlık ve İskan Bakanlığına gönderilir (İ.K. Md. 8/b ve İ.P.Y.D.E.D Yön. Md. 14).

İmar Planlarında Değişiklik Yapılması

Onaylanmış imar planlarında yapılacak değişiklikler da ana hatlarıyla imar planı­nın yapılışı ve kabulü ile ilgili usullere tabidir. (İ.K. Md. 8/b). Ancak plandaki sos­yal ve teknik altyapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştiril­mesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılmaz. Zorunlu hallerde böyle bir değişiklik yapılabilmesi için:

1)- İmar planındaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanlarındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı Bakan­lık ve kuruluşların görüşü alınacaktır.

2)- İmar planındaki bir sosyal ve teknik alt yapı alanının kaldırılabilmesi ancak bu tesisin hizmet götürdüğü bölge içinde eş­ değer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılır.