Hece ölçüsü nedir?
|Hece ölçüsü nedir?,Hece ölçüsü hakkında bilgi,Hece ölçüsü Örnekleri
Hece ölçüsü nedir?
Hece ölçüsü: Dizelerdeki hece sayısının eşit olmasına dayanan bir ölçü birimidir. Hece ölçüsüne parmak hesabı da denmiştir. Türklerin, İslamiyet’i kabul etmelerinden önce de kullandıkları bir ölçü biçimidir. Hece ölçüsü bizim ulusal ölçü birimimizdir.
Hece ölçüsünde dizenin kendi içinde anlamlı bölümlere ayrılmasına “durak” denir. Durak şiirde uyumu, ahengi sağlar. Hece ölçüsünde şiir, duraklarına ayrılırken sözcükler bölünmez. Şiirde sözcüğün bu duraklarda bitmesi gerekir. Duraklar sözcük ortasında bitmez.
-> Dizedeki hece sayısı çift ise durak genellikle heceleri eşit böler: 8 = 4+4.
-> Dizedeki hece sayısı tek ise genellikle hece sayısı çok olan durak ya da duraklar önde, hece sayısı az olan durak sonda bulunur: 7 = 4+3,11 = 6+5, 11 = 4+4+3.
-> Beşli, altılı, yedili kimi zaman da sekizli kalıplarda durak olmadığı da olur.
Bahçelerde saz olur 7 hece
Gül açılır yaz olur 7 hece
Ben yârime gül demem 7 hece
Gülün ömrü az olur 7 hece
Bu dizeler hece ölçüsünün 4+3=7’li kalıbıyla söylenmiştir.
Ela gözlüm ben bu ilden gidersem (11 hece)
Zülfü perişanım kal melil melil (11 hece)
Kerem et aklından çıkarma beni (11 hece)
Ağla gözyaşını sil melil melil (11 hece)
Bu dörtlüğü oluşturan dizelerde hece sayısı eşittir. Her dize 6+5=11 heceden oluşmaktadır.