Erozyon Kısaca Nedir? Nasıl Oluşur? Nasıl Önlenir?

Erozyon Nedir?, Erozyon Nasıl Oluşur?, Erozyon Nasıl Önlenir?, Erozyon Nasıl Meydana Gelir?, Erozyonun Nedenleri, Erozyonu Oluşturan Faktörler, Erozyonu Oluşturan Fiziki (Doğal Faktörler), Erozyonu Oluşturan Beşeri Faktörler

EROZYON NEDÄ°R?

Erozyon, bitki örtüsünün yok edilmesi sonucu koru­yucu örtüden yoksun kalan toprağın su ve rüzgarın etkisiyle aşınması ve taşınması olayıdır.

EROZYONU OLUŞTURAN FAKTÖRLER

Fiziki (Doğal Faktörler

Yerşekillerinin eğimli ve engebeli olması

♦ Arazinin eÄŸimli olması yüzey sularının akı­şını hızlandırır.

♦ Yamaçlarda toprağın aşınması daha kolay olur.

♦ EÄŸim arttıkça erozyon da ÅŸiddetlenir.

♦ Aniden bastıran saÄŸanak yağışlarla, dolu ÅŸek­lindeki yağışlar sonucu toprak eÄŸim doğ­rultusunda sürükler.

İklimin etkisi

♦ Kurak ve yarı kurak iklimlerde toprak örtüsü rüzgarlar tarafından aşındırılır.

Ana metaryalin etkisi

♦ Toprakta kil oranı yükseldikçe toprağın eroz­yona karşı direnci artar.

♦ Kumlu ve tüflü topraklar ise kolay aşınır ve’ taşınır.

♦ Kalkerli, jipsli, tuzlu araziler çabuk aşınır.

Beşeri Faktörler

Doğal bitki örtüsünün yok edilmesi

♦ Meralarda aşırı otlatma yapılması

♦ Tarla ve yerleÅŸim alanı açmak için aÄŸaçların kesilmesi

♦ Yakacak temini için kaçak kesim yapma

♦ ÇeÅŸitli nedenlerle çıkan orman yangınları

Arazinin yanlış kullanılması

♦ Meralarda erken otlatma

♦ Anız yakılması

♦ Toprağın eÄŸim yönünde sürülmesi

♦ Toprakların nadasa bırakılması

♦ EÄŸimli alanlara tarla açılması 

Bir bölgede erozyonun şiddetli olduğunun en iyi göstergelerinden biri akarsuların bol alüvyon taş­ması yani çamurlu akmasıdır.

Çamurlu akan akarsular baraj göllerini kısa sürede doldurarak barajları kullanılamaz hale getirirler. Eroz­yonla verimsizleşen tarım arazileri; üzerinde yaşayan­ları besleyemez duruma gelir. Ayrıca meraların yok edilmesi hayvancılığın gerilemesine dolayısıyla gelir­lerin azalmasına ve işsizliğe yol açar. Bunun sonu­cunda kırsal kesimden kentlere yoğun göç olayları yaşanır.

Ülkemiz Dünya’nın en fazla erozyona uğrayan ülke­leri arasında yer almaktadır. Akarsular tarafından her yıl 500 milyon ton toprak deniz, göl ve barajlara taşınmaktadır.

Ülkemizde en çok toprak taşıyan akarsular Fırat, Ye- şilırmak ve Kızılırmak’tır. Bunun nedeni bu akarsuların havzalarında bitki örtüsünün tahrip edilmesi ve yanlış arazi kullanımına bağlı olarak erozyonun fazla olma­sıdır. Havzaları ormanlarla kaplı alan Dalaman Çayı ve iyidere gibi akarsularda ise toprak taşınması azdır.

Erozyona Karşı Alınması Gereken Önlemler

♦ DoÄŸal bitki örtüsü korunmalı ve çıplak alanlar aÄŸaç- landırılmalıdır.

♦ EÄŸimli araziler teraslanmalıdır.

♦ Topraklar eÄŸime dik sürülmejidir.

♦ Meralarda aşırı otlatma yapılmamalıdır.

♦ Nadasa bırakma yerine nöbetleÅŸe ekim yapılmalıdır.

♦ Halk bilinçlendirilmelidir.

Ülkemizde eğimli, engebeli arazinin fazla olması eroz­yon olaylarını artırmaktadır. Ülkemizde erozyonun yo­ğun bir şekilde görülmesinde bitki örtüsünün tahrip edilmesinin ve yanlış arazi kullanımının etkisi büyüktür.