Anafartalar Harekatı Hakkında Bilgi

Anafartalar Harekatı Hakkında Bilgi,Anafartalar Harekatı Nedir,Anafartalar Harekatı Nasıl Kazanıldı,Anafartalar Harekatı Önemi

Anafartalar Harekatı Hakkında Bilgi

 25 Nisan 1915 tarihinden itibaren Seddülbahir ve Arıburnu’na çıkarma yapan Ä°ngilizler her iki cephede de tıkanınca Türklere karşı bir baÅŸka cephe daha açmaya karar verirler. Bu cephenin de Anafarta Ovası civarına olmasına karar verilir.

Lan Hamilton’un isteÄŸiyle 5 tümen daha verilir. Müttefik planına göre hedefi Tekke Tepe olan kuvvetler Kireçtepe ve Anafarta Ovasına doÄŸru ilerleyecek ve baskın hızıyla Kilitbahir’e inilecekti. Suvla Koyu ve Tuzla Gölü çevresi Türklerin müdafasının zayıf olduÄŸu yerlerdi.

Bu bölge yalnızca Alman Binbaşı Wilhelm Wilmer komutasındaki Bursa Jandarma Taburunun 1 bölüğü tarafından savunulmaktaydı. Hamilton ise bölgeye 20.000 askerle çıkartma yapmayı hedefliyordu. General Stopford’un komuta ettiÄŸi kuvvetler, 500 asker, 60 hayvan ve top taşıyabilen büyük teknelerle o güne kadar yapılmış en büyük ve en modern çıkarmayı gerçekleÅŸtireceklerdi.

Türk komutanlığı, Limni ve Mondros’taki hareketliliÄŸi, hazırlanmakta olan takviye güçlerini ve bölgeye getirilen nakliye gemilerini öğrenmiÅŸti. 5. Ordu’nun kuvvetleri de 5 tümenden 16 tümene çıkarılmıştı.Ancak Liman Von Sanders çıkarmayı yine yanlış tarafa, Saroz Körfezi’ne veya Anadolu Sahillerine bekliyordu. Suvla Koyu ve Anafartalar bölgelerinin savunmaları zayıf kalmıştı.

           6-7 AÄŸustos gecesi Suvla Koyu’na baÅŸlatılan Ä°ngiliz harekatı akıntıları bilmemekten kaynaklanan nedenlerle kargaÅŸa içinde baÅŸlar. Ä°ngiliz kuvvetleri Suvla’nın bataklık kısmına sürüklenmekten kurtulamaz. Mayınlardan ve keskin niÅŸancı atışlarından zarar görürler. Ağır zayiat veren Ä°ngilizler, Softatepe önünde durdurulur. 7 AÄŸustosta çıkarmaya devam edilir. 22 Ä°ngiliz piyade taburu karşılarında çok zayıf bir savunma olmasına karşın iki gün boyunca hiçbir ÅŸey yapmadan Suvla’da oyalanırlar. Bu iki gün boyunca Ä°ngilizler yalnızca 800 metre ilerler.

          7 AÄŸustosta 60 km uzaktan yola çıkan 2 Türk Tümeni 8 AÄŸustosta bölgeye ulaşır. Ancak birlikler çok yorgun oldukları için hemen hücum edilmez. Bu arada 8 AÄŸustos’ta hücum etmeyi düşünen Ä°ngilizler de bu kararı 1 gün erteler. 8-9 AÄŸustos gecesi Mustafa Kemal Anafartalar Grup Komutanlığına atanır. Bu kritik durum karşısında geçen konuÅŸma da tarihin sayfalarına yazılmıştır. Mustafa Kemal bütün kuvvetleri komutasına isteyince Liman Von Sanders ”Çok gelmez mi?” diye sorar. Mustafa Kemal’in yanıtı ise ”az bile gelir” olur.

          9 Ağustos günü iki taraf da birbirinden habersiz, hemen hemen aynı anlarda harekete geçer. Kireçtepe düşer, İsmailoğlu dayanır. Geniş bir cephe çizgisinde göğüs göğüse şiddetli süngü savaşları olur. 9 Ağustos 1915 öğle saatlerinde İngilizler, 7 Ağustos günü başladıkları noktalara sürülmüştür. Mustafa Kemal, daha fazla zayiat vermemek için hücumu durdurur. 9 Ağustos akşamı sayı üstünlüğü ve inisiyatif artık Türklere geçmiştir. İngilizlerin kaybı 18.000 kişiyi bulmuştur. 10-11-12-13 Ağustos günlerindeki İngiliz hücumları da püskürtülür.

          Muharebelerin simge noktalarından biri hiç kuÅŸkusuz Conkbayırı Tepesidir. 7-10 AÄŸustos arasında burada geçen çarpışmalardan sonra Conkbayırı bir daha kaybedilmez. Conkbayırı’ndan BoÄŸaz’a inerek Türk tabyalarını etkisiz hale getirmeye ve donanmaya Ä°stanbul yolunu açmaya yönelik Müttefik planları da böylece iflas etmiÅŸ olur. Conkbayırı tepesinde, Yeni Zellanda Anıtı’nın karşısındaki 258 metre rakımlı Atatürk Anıtı da Mustafa Kemal’in kritik insiyatifinin simgesi olarak durmaktadır.

Conkbayırı zirvesinde, dört adet tarihi top güllesiyle iÅŸaretlenmiÅŸ olan ”10 AÄŸustos’ta Atatürk’ün saatinin parçalandığı yer” tabelasının doÄŸru yeri iÅŸaretlemesi olası deÄŸildir. Mustafa Kemal PaÅŸa’nın düşman ateÅŸine bu kadar açık bir noktada bulunması söz konusu olamaz. Saatin parçalandığı yerin, Conkbayırı’nın güneydoÄŸusundaki Kördere iniÅŸinde, tepeye 50 metre kadar uzak bir nokta olduÄŸu düşünülmektedir.

Conkbayırının güney yamacında Türk askerinin fedakarlığını anlatan kitabeler bulunuyor. Allah’a açılmış dua eden bir eli simgeleyen beÅŸ kitabede , 25 Nisan ve AÄŸustos muharebelerinin özeti ve Mustafa Kemal PaÅŸa’nın kritik müdahaleleri anlatılmaktadır. 25 Nisan 1915 günü, Mustafa Kemal’in süngü taktırıp Anzak kuvvetlerini durdurduÄŸu yer burasıdır. Mustafa Kemal PaÅŸa’nın ifadesiyle, ”savaşı kazandığımız an iÅŸte o andır.”

Ä°ngiliz kuvvetleri 15 AÄŸustos’ta Kireçtepeye yeniden hücum eder. Jandarma taburu yiÄŸitçe direnir ama Kanlıtepe-Havantepe hattına da çekilmek zorunda kalır. Takviye kuvvetlerin yetiÅŸmesiyle Kireçtepe korunur. EÄŸer Kireçtepe düşseydi, 5. Ordu kuÅŸatılmış olacağından bu da çok önemli bir stratejik direniÅŸtir. 16 AÄŸustos savaşında Aslantepe birkaç kere el deÄŸiÅŸtirse de sonunda Türklerde kalır.

Kocaçimentepe, Conkbayırı’nın kuzeydoÄŸusunda yaklaşık 1.5 km. uzaklıkta bölgenin en yüksek noktasıdır. Anafarta savunmasının bel kemiÄŸi Kocaçimentepe, en önemli hedeflerden biri olmasına karşın hiç düşmemiÅŸtir. Cesarettepe’deki mezarlıkta sadece 5 tanesinin kimliÄŸi saptanabilmiÅŸ 316 Avustralya askeri yatıyor. 7 AÄŸustos günü 600 askerin katıldığı saldırıda Avustralyalılar büyük kayıplar vermiÅŸti. Peter Weir’in ”Gallipoli” filminin final sahnesine de bu olay esin vermiÅŸtir.

Londra’ya, çok cesur savaÅŸan ve çok iyi yönetilen bir orduya karşı savaşıyoruz diye mesaj gönderen Hamilton 100.000 kiÅŸilik bir takviye daha ister. Ä°ngilizler komutanlarını deÄŸiÅŸtirir, kuvvetlerini toplar ve 21 AÄŸustos’ta 2. Anafartalar Harekatını baÅŸlatır. Ancak artık Türkler de toparlanmıştır. Ä°ngiliz ve Anzak kuvvetlerinin müşterek hücumlarında da ilerleme kaydedilemez. 27 AÄŸustos Bombatepe muharebelerinde, bu bölge bir kaç kere el deÄŸiÅŸtirse de önemli bir sonuç çıkmaz. Anafartalar Savaşı’nda Ä°ngilizler 18.100, Türkler 8,850 kiÅŸi zayiat verir.

Suvla Çıkarması’nda Ä°ngilizlerin yaÅŸadığı kargaÅŸa ve sorunlar Türklerin ÅŸansı olmuÅŸtur denilebilir. EÄŸer 6-9 AÄŸustos arasında Ä°ngilizler hücuma geçmek için oyalanmamış olsalardı, Türk cephesinin oluÅŸturulma ÅŸansı kalmayacaktı. Kireçtepe Muharebesinin baÅŸlangıcında ilerleyen Ä°ngilizler devamını getirebilseler 5. Orduyu kuÅŸatabilecekti. Kısacası Ä°ngilizler için çok iyi savaÅŸtılar ve çok kötü yönetildiler demek yanlış olmaz. Türklerin uyguladığı hareketli savunma bölgenin coÄŸrafi ÅŸartları ve Osmanlı Devleti’nin yorgun askerleri düşünülünce kulaÄŸa yanlış gelmiyor. Ancak istihbarat noksanlığı, gereken takviyelerin yapılamaması, silah ve cephane darlığı Türklerin en önemli sorunları olarak ortaya çıkıyor. Cesur ve yiÄŸitçe savaÅŸan Türkler, çok iyi ve fedakarca yönetiliyor. Çanakkale SavaÅŸları’nın Türkler açısından en büyük kazancı da Mustafa Kemal gibi bir komutanın kazanılmış olmasıdır.

Geri Sayım

2. Anafartalar Muharebesinden sonra kara harekatı yavaşlar. İan Hamilton bile artık zaferden umudunu kesmiştir. Limon Von Sanders de elindeki yorgun, hasta ve yaralı kuvvetlerle Müttefikleri denize dökemeyeceğini anlamıştır. Bundan sonrasında karşılıklı mevzi savaşları başlar. Türk askerinin elindeki ana silah olan mavzer ve süngüye, Kasım ayından itibaren Alman ve Avusturya topçu cephaneleri de ulaşmaya başlayınca bir bakıma savaşın da neticesi ortaya çıkmaya başlar. Yine aynı günlerde Müttefikler için Gelibolu yerine Avrupa cepheleri önem kazanır. Müttefikler yavaş yavaş geri çekilme planlarını hazırlamaya başlar.