Ak Hun İmparatorluğu’nun Tarihçesi

Ak Hun İmparatorluğu’nun Tarihçesi,Ak Hun İmparatorluğu Hakkında Bilgi,Ak Hun’ların siyasi ilişkileri,Ak Hunlar’ın Göktürklerle ilişkisi

AK HUN İMPARATORLUĞU’NUN TARİHÇESİ

Dördüncü yüzyılda Isığ Gölü taraflarında Avarlar toplumuna bağlı yaşayıp, aynı yüzyılın ortalarından sonraki süreçte Maveraünnehir ve Toharistan çevresine yayılmış olan Türk Devleti, Ak Hun İmparatorluğu‘dur. Ak Hun İmparatorluğu‘nun adı Bizans’a ait kaynaklarda ‘‘Eftalit”, Çin’e bağlı kaynaklarda ”Ak Hiung-nu” ve Hintlilere bağlı kaynaklarda ”Steva-Hüna” olarak geçmektedir. Kuruldukları tarihten itibaren Batı’ya doğru ilerleyen, Gobi Çölü’nden itibaren Hazar Denizi kıyılarına kadar iyice ilerleyen Ak Hun İmparatorluğu, güneye doğru da yayılmayı sürdürmüştür.

O bölgeye yerleşmiş Kuşanlar’ı yenerek Hindistan’a kadar ilerleyip o dönemlerde Hindistan’da bulunan Gupta İmparatorluğu’nun parçalanmasından sonra Ganj Nehri’ni ve İndüs Vadisi’ni de ele geçirmişlerdir. Hindistan’a yayılan Ak Hunlar, 6. yy.’ın ilk döneminde varlıklarını göstermekten vazgeçerek o bölgenin yerli halkı arasında asimile olmuşlardır. Aynı dönemlerde Batı’da varlığını sürdüren Batı Ak Hunları da bir taraftan Göktürkler’in bir taraftan da Sasaniler‘in ortasında kalıp kendilerine yapılan saldırılarda yetersiz kalınca 567 yılında tamamen yok olmaya mahkum olmuşlardır.

AK HUN’LARIN SİYASİ İLİŞKİLERİ

Ak Hun İmparatorluğu, kendi içerisine en büyük güç sayılabilecek Hun ve Uar kabilelerine sahipti. Yönetimde daha çok bu kabilelerin sözü geçiyordu. 358 yılında İran’daki Sasaniler’le anlaşma yapmışlar ve bu anlaşmanın sonrasında Sasaniler’in lideri değiştikten sonra giriştikleri başka bir savaşta onları ağır bir yenilgiye uğratmışlardı.

Yıllar sonra 430 senesinde Ak Hunlar’ın başına Aksuvar geçmiş, İran’ın iç işlerine karışmaya başlamıştır. Aksuvar kendi himayesindeki Firuz’u İran’dan sorumlu yaptı ve ona Tirmuz ve Vasgirt bölgelerini verdi. Ancak bu olaylardan sonra Firuz, Ak Hunlar’a savaş açtı ve Ak Hunlar Turan taktiğini uygulayarak Firuz’u bozguna uğrattı.

Firuz, Aksuvar’dan özür dileyince konu kapandı zannedilse de Firuz ikinci kez Ak Hunlar’a taarruza geçti. Savaşta yer alan Sasaniler, Ak Hunlar tarafından büyük bir yenilgiye uğratıldı ve Firuz da dahil olmak üzere çoğu insan bu savaşta hayatını kaybetti. Son kez anlaşma yapan Ak Hunlar, bu savaşın ardından Hindistan’a seferler düzenlemeye başladı. O dönemde Hindistan’da kurulan Göktürk Devleti, Ak Hun İmparatorluğu’nu çok fazla zorladı ve en sonunda Ak Hunlar parçalanmak durumunda kaldı.

AK HUNLAR’IN GÖKTÜRKLERLE İLİŞKİSİ