Ad Tamlamaları Nedir?

Ad Tamlamaları Nedir?,Ad Tamlamaları Ne Demektir,Ad Tamlamaları Hakkında Bilgi,Ad Tamlamaları Örnekleri,Ad Tamlamaları Kısa Bilgi,Ad Tamlaması

Ad Tamlamaları Nedir?

Ad Tamlamaları

İki ya da daha çok adın çeşitli anlam ilgileriyle oluşturduğu takıma ad tamlaması denir.
Ad tamlamalarında birinci ada tamlayan, ikinci ada tamlanan denir.

Ad tamlamaları, yapılışları bakımından dört türlüdür:

1- Belirtisiz Ad Tamlaması:Tamlayan ek almaz. Tamlanan III. Tekil kişi iyelik eki alır.

Örnekler:

Bahar rüzgarı
Okyanus akıntısı
Soru kitapçıkları
Sanat sevgisi
Avrupa Yakası
Yaprak Dökümü

2- Belirtili Ad Tamlaması: Tamlayan ilgi eki (-ın), tamlanan III. Tekil iyelik eki alır.

Örnekler:

Öğretmenin sorusu
İklimin etkileri
Çocukların şımarıklığı
Charli’nin Melekleri

3- Zincirleme Ad Tamlaması: En az üç addan oluşur. Bir ad tamlamasının sonuna ya da başına bir üçüncü ad getirilerek yapılır. İki tamlamasının kaynaşmasıyla oluşabilir. Tamlanan mutlaka ek alır.

Örnekler:

Sel felaketinin sonuçları
Sanat dünyasının sorunları
Öğrencilerin ders ücretleri
Memurların vergi iadeleri
Okulun beton duvarları
Türkçe öğretmeninin not defteri

4- Takısız Ad Tamlaması: Tamlayan ve tamlanan ek almaz. Bir şeyin neden yapıldığını ya da neye ben-zediğini gösterir.

Örnekler:

Yün kazak
Taş duvar
İpek saç

Ad Tamlamarıyla İlgili Özellikler:

Özellik 1: Ad tamlamalarında, tamlanan eki (iyelik eki) kaldırılınca tamlama bozulur:

Toplantı salonu ==> (“Toplantı salon” denmez.)
Müzik dersi ==> (“Müzik ders” denmez.)

Özellik 2: Zamirlerle kurulan ad tamlamalarında kimi zaman tamlananın aldığı iyelik eki anlatımdan düşer:

Sizin ev (iniz) okula uzak mı?
Bizim sınıf (imiz) çok kalabalık.

Özellik 3: Belirtili ad tamlamalarında, tamlanan belgisiz zamirse, tamlayan eki (-in) yerine (-den) eki kullanılabilir:

Çocukların birkaçı yoktu.
Çocuklardan, birkaçı yoktu.

Özellik 4: Kimi anlatımlarda ad tamlamasının tamlayanı ya da tamlananı düşebilir:

Henüz, arabası tamir edilemedi.
– Bu kitap kimin?

– Ayşe’nin (kitabı)

Özellik 5: Devrik cümleli anlatımlarda tamlanan unsur-ları yer değiştirebilir:

“Geçti güzelliği yaz günlerinin
Geçti sevdalar, aşklar…”

Özellik 6: Ad tamlamalarında kaynaştırma harfi olarak “n” ve “s” kullanılır. (Sadece “su” sözcüğüyle yapılan tamlamalarda “y” kaynaştırıcısı kullanılır.)

Öykü -n- ün kahramanları
Çorba – n- ın koku – s- u
Irmağın su – y- u
Su – y- un tadı

Özellik 7: Ad tamlamalarında tamlayan – tamlanan arasında değişik anlam ilgileri vardır.

bulgur pilavı (hammadde – ürün ilişkisi)
sel felaketi (sebep – sonuç ilişkisi)
öğrenci yurdu (tamlananın neye özgü olduğu)
dikiş makinesi (tamlananın ne işe yaradığı)

Özellik 8: Ad tamlamaları bir sıfatla nitelenebilir.

bakımsız köy yolları
ucuz çocuk ayakkabısı

Özellik 9: Ad tamlamalarında tamlayan veya tamlanan sıfatla nitelenebilir. Tamlananın arasına sözcükler, söz öbekleri girebilir:

Çalışkan öğrencilerin notları
Karadeniz’in köpüklü dalgaları
İstanbul’un insanları canından bezdiren sorunları
Dağ rüzgârlarının mutluluk veren şarkısı

Add a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir