İbadetin Anlamı ve Kapsamı Nedir?

İbadetin Anlamı ve Kapsamı Nedir?,İbadetin Anlamı Nedir?,İbadetin Kapsamı Nedir?,İbadetin Anlamı Ne Demek,İbadet Nedir

İbadetin Anlamı ve Kapsamı Nedir?

İbadetin Anlamı ve Kapsamı
İbadet, sözlükte boyun eğme, itaat etme, saygı duyma, kulluk etme ve tapma gibi anlamlara gelir. İbadet, kulun inandığı ve bağlandığı yüce varlığa karşı kulluk borcunu yerine getirmesi ve onunla manevi bir bağ kurmaya çalışmasıdır. Fatiha suresinin 5. ayetinde, “Ancak sana ibadet eder ve yalnız senden yardım dileriz.” buyrularak ibadetin bu yönü vurgulanmaktadır.
İbadetler, inanç esaslarından sonra dinin ikinci önemli halkasını oluşturur. Bu nedenle inanan insan, ibadet ederek Allah’a karşı kulluk görevini yerine getirir. Ona olan sevgi, saygı, inanç ve bağlılığını çeşitli davranışlarıyla ortaya koyar.
İbadet denilince öncelikle namaz kılmak, oruç tutmak, zekât vermek ve hacca gitmek gibi farz ibadetler akla gelir. Bu ibadetlerin yapılması zorunludur. Zeynel Abidin “En abid insan, farzları yerine getirendir.”1 diyerek farz ibadetlerin önemine dikkat çekmiştir. Ancak ibadetler, bunlarla sınırlı değildir. Bayram namazları ve fitre gibi vacip, teravih namazı ve selamlaşma gibi sünnet olan ibadetler de vardır.
İnsanın inancı gereği Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak için yaptığı her iyi ve faydalı davranış ibadet sayılır. Örneğin; Kur’an okumak, salavat getirmek, dua etmek, ilim öğrenmek ve öğretmek, helal kazanç sağlamak için çalışmak, anne ve babaya iyi davranmak, zorda kalan bir insana yardım etmek, birinin üzüntüsünü paylaşmak, iyiliği teşvik etmek, insanlara eziyet veren şeyleri yoldan kaldırmak gibi güzel davranışlar İslam dininde ibadet olarak kabul edilir.

İBADETİN KAPSAMI

Nisâ suresinin 36. ayetinde ibadet sayılan bazı davranışlar şöyle ifade edilmiştir: “Allah’a ibadet edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana-babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolcuya, ellerinizin altında bulunanlara iyi davranın. Allah kendini beğenen ve daima böbürlenip duran kimseyi sevmez.” Güler yüzlü olmanın ibadet olduğunu Hz. Muhammed şöyle ifade etmiştir: “Her iyilik bir sadakadır. Din kardeşini güler yüzle karşılaman da sadakadır.”2 Ayrıca Allah’ın yasakladığı kötü ve zararlı olan her türlü söz ve davranıştan kaçınmak da ibadettir.
1 Kuleyni, el-Kâfi, C 2, s. 84.
2 Tirmizî, Birr, 45.
İbadetler bedenle veya malla yapılabildiği gibi hem beden hem de mal ile yapılabilir. Örneğin, namaz kılmak ve oruç tutmak bedenle, zekât ve sadaka vermek mal ile yapılır. Hac ibadeti ise hem beden hem de mal ile yapılır.

Hiçbir ibadet başka bir ibadetin yerini tutamaz. Bu nedenle, inanan insan, namazını kılıp orucunu tuttuğu gibi çalışmak, yardım etmek gibi güzel davranışları da ihmal etmemelidir. Nasıl ki insanın yaşamak için havaya, suya, ekmeğe ayrı ayrı ihtiyacı varsa Allah’ın rızasını kazanmak için de namaz kılmaya, oruç tutmaya, çalışmaya ve yardım etmeye aynı şekilde ihtiyacı vardır. Nitekim Kur’an-ı Kerim’de, “Ey iman edenler! Rükû ve secde edin, Rabb’inize ibadet edin, hayır işleyin ki kurtuluşa eresiniz.”1 buyrularak namaz ibadetiyle iyi davranışlarda bulunmak bir arada ifade edilmiştir.